ادعای جنجالی درباره داوری فوتبال در ایران|مفسدین را برگرداندیم

کسانی که در کسوت داوری فساد کردند، به عنوان ناظر داوری به فوتبال برگرداندیم و انتطار داریم مشکلات داوری حل شوند.
به گزارش ورزش سه، نوید مظفری فعالیت حرفه‌ای خود را با اخذ مدرک داوری در آلمان آغاز کرد و چند سال بعد وارد لیست داوران بین‌المللی‌ شد. او که در دوره هایی به عنوان مدرس AFC و فدراسیون فوتبال نیز فعالیت داشته در گفت‌وگو با ما در خصوص اشتباهات داوری متعدد در ایران صحبت کرده و از عدم رعایت آیین‌نامه فیفا در کمیته داوران انتقاد کرده است.

این پیشکسوت داوری فوتبال ایران همچنین دلایل مخالفت خود با سیستم کمک داور ویدئویی را شرح داده و در بخش دیگری از صحبت هایش هم در مورد فساد در داوری صحبت کرده است.

این گفت‌وگو را در ادامه می‌خوانیم:

* خیلی از هواداران فوتبال قضاوت های این فصل لیگ برتر را ضعیف تر از دوره های قبل می‌دانند؛ شما موافق این مسئله هستید؟

امسال با سال های قبل تفاوت زیادی نداشت و سال های قبل هم واقعا داوری ها بد بودند. چندین سال است که داوری ما رشدی به جلو ندارد و روز به روز هم بدتر می‌شود.

* فکر می‌کنید دلیل این اشتباهات چیست؟

دلایل مختلفی دارد اما مهم ترینش این است که دوستانی که رئیس یا عضو کمیته داوران می‌شوند به برنامه ریزی عقیده ای ندارند، بیشتر به فکر این هستند که کارهای روزمره را انجام بدهند. در چندین دوره که در دپارتمان و کمیته تغییر ایجاد شده، هیچ رشدی نداشته‌ایم. در طرف مقابل هم نتوانستیم داورانی مثل آقای اصفهانیان، رحیمی مقدم، ترکی، مرادی، مظفری‌زاده و دیگر عزیزان را جایگزین کنیم. آن‌ها افرادی بودند که با اسم‌شان بازی ها را قضاوت می‌کردند و خودشان بزرگتر از یک بازی بودند. از طرفی استعدادیابی‌مان تقریبا صفر است و اصلا مشخص نیست بعضی داوران چطور و بر اساس چه عملکردی از لیگ یک و لیگ دو به لیگ برتر می‌رسند. دو سال پیاپی در لیست داوران بین‌المللی‌مان و رنکینگ‌مان تغییری ایجاد نشده و این در واقع غیرممکن است. مگر ممکن است داوران با گذر زمان نه بهتر شده باشند و نه بدتر؟ همه اینها باعث می‌شود که داوری ما رشد نکند. از طرفی هم ما چیز خاصی به داورها نداده‌ایم؛ نه آموزش درست داشته‌ایم، نه در زمان مصدومیت برایشان کاری کرده‌ایم و نه زمانی که محروم‌شان کرده‌ایم منشا اشتباهات و راه‌حل را به آنها توضیح داده‌ایم، فقط آن‌ها را به حال خودشان رها کرده‌ایم. تمام این مسائل باعث می‌شود داوری رشد نکند. در این شرایط تیم ها هم واقعا حق دارند.

* به نظر شما اعتراض زیاد نیمکت ها و بیانیه نویسی ها که فشار را روی داوران بیشتر می‌کند، یکی از دلایل عملکرد ضعیف داوران نیست؟

نه؛ قبول ندارم که عملکردشان ضعیف تر می‌شود. قطعا فشار روی داورها بیشتر می‌شود اما این فشار را باید کمیته داوران بردارد. اگر آنها چند قدم درست بردارند، تیم ها دیگر به این رویه ادامه نمی‌دهند. البته تیم های ما هم گاهی واقعا زیاده روی می‌کنند و هر هفته به داوری اعتراض می‌کنند.

* برای ما که نظرات شما را دنبال می‌کنیم جالب است که بر خلاف اکثر کارشناسان داوری، مخالف VAR هستید. دلیل این مخالفت چیست؟

منِ نوید مظفری به عنوان یک هوادار فوتبال معتقد هستم فوتبال همینطور که بوده به عنوان بالاترین ورزش دنیا شناخته شده است. فوتبال به همین شکل هیجان دارد و اگر ما آن را از چیزی که هست خارج کنیم، زیبا نیست. ما هنوز درباره گل ومبلی صحبت می‌کنیم که توپ گل شد و کمک داور ندید. اولی هوینس حرف قشنگی زد و گفت با VAR مردم دوشنبه ها که سر کار می‌روند حرفی برای گفتن ندارند و دیگر نمی‌شود در مورد فوتبال حرفی زد. فوتبال از اشتباهات بازیکنان و داوران است که به اینجا رسیده است. الان شما می‌خواهید با VAR جلوی اشتباهات داوری را بگیرید که این اتفاق هم نیفتاده است. مدتی قبل در آلمان نظرسنجی برگزار شد که نشان داد در آنجا هم از VAR راضی نیستند. برای مثال بازیکن گل می‌زند و دو دقیقه بعد می‌گویند گل صحیح نیست یا من در یک بازی دیدم که در محوطه تیمی خطا شد و داور ادامه بازی داد و تیم مقابل در ضد حمله گل زد، تمام تماشاگران خوشحال شدند اما VAR بعد از چند دقیقه گفت گل را برگردانند و آن صحنه را پنالتی گرفتند. این فوتبالی نیست که من می‌شناختم. مگر فقط داور اشتباه می‌کند؟ مربی و بازیکن اشتباه نمی‌کنند؟ همه اینها جزوی از اشتباهات فوتبال است.

* از لحاظ داوری چطور؟

مدتی قبل آقای مارکوس مرک حرف خوبی زد و گفت داورها دیگر از داور بودن دست برداشتند و منتظر هستند VAR بگوید بیا این صحنه را ببین. حتی داوری هم با VAR به شکل قبل نیست و درواقع شما عاملی هستید که یک نفر شما را صدا می‌کند و می‌گوید این صحنه باید اینطور باشد.‌ همه اینها باعث می‌شوند تا من موافق این جریان نباشم. ضمن اینکه تا VAR بخواهد وارد فوتبال ما شود و با فرهنگ خاصی که ما داریم جا بیفتد، راه طولانی در پیش خواهیم داشت.

* یکی از مسائل موجود در فوتبال ما هم این است که هواداران معتقدند داورها به عمد به ضرر تیم محبوب آنها سوت می‌زند.‌ احتمالا این مسئله هم با VAR حل نمی‌شود. 

در واقع برخی هواداران می‌گویند به داورها دستور داده می‌شود تا به ضرر تیمی سوت بزند‌. با VAR هم این موضوع حل نمی‌شود؛ VAR چیز خاصی نیست و شما فقط می‌توانید صحنه را دوباره ببینید و دوباره هم به اشتباه آنالیز کنید. گاهی واقعا بستگی به دید شما به صحنه دارد و احتمال این هست که من به عنوان کسی که در اتاق فرمان نشستم صحنه را خطا ببینم و یک نفر دیگر بگوید خطا نیست. با نوع تفکری که در فوتبال ما هست این مسئله حل می‌شود؟ نه تنها حل نمی‌شود، بلکه یک داستان جدید هم خواهیم داشت.

* حتی با این شرایط هواداران می‌توانند قاطعانه تر از عمدی بودن اشتباهات بگویند.

قطعا. چون فقط صحنه آفساید میلی متری و با کامپیوتر انجام می‌شود و در باقی صحنه ها باز هم یک آدم‌ نشسته و واقعا ممکن است اشتباه کند اما در آن صورت هم برای کسی قابل باور نخواهد بود که اشتباه صورت گرفته است.

* ما این فصل اشتباهاتی داشتیم که توپ از خط رد شده اما داور گل را قبول نکرده یا توپ وارد دروازه شده و... . در واقع از نظر شما این مسائل جزو جذابیت فوتبال هستند؟

بازیکنی که دروازه خالی را به اوت می‌زند چه‌ کار می‌کنیم؟ دروازه‌بانی که توپ ساده را گل می‌خورد چطور؟ تعویض ها و اشتباهات تاکتیکی مربی چطور؟ همه اینها پکیج فوتبال را تشکیل می‌دهد و اگر به تاریخ فوتبال نگاه کنید همین پکیج باعث شده فوتبال طوری بشود که هست. سپ پلاتر با تمام کارهای غیرقانونی مالی که انجام داد حداقل اجازه نمی‌داد کسی روی فوتبال دست بگذارد اما حالا دوستان همه چیز را مالی می‌بینند و VAR هم فقط یک چیز مالی است. VAR چیز خاصی نیست و خیلی از شرکت های ما می‌توانند انجام بدهند اما فیفا به صورت واضح چند شرکت را معرفی کرده و نوشته "شرکت های مجاز برای استفاده از VAR" و شما مجبور هستید این کالا را از آنها بخرید و وقتی هم مجبور باشید یعنی قرارداد هایی وجود دارد که فیفا هم از آن سود می‌برد. پس در واقع در‌حال صحبت درباره مسائل مالی هستیم نه چیز دیگری.

* شما به عملکرد کمیته داوران و دپارتمان داوری انتقاد کردید. از نظر شما برای حل مشکلات چه اقدام درستی می‌توان انجام داد؟

در آیین نامه فیفا نوشته شده رئیس کمیته داوران و اعضای کمیته داوران حق ندارند جزو تشکلات فوتبالی باشند. رئیس کمیته داوران ما الان آقای افشاریان است که رئیس هیئت فوتبال نیز هستند. آقای زرگر عضو کمیته داوران هستند و همزمان رئیس هیئت فوتبال سمنان هستند. سوال من این است آیا هیئت فوتبال جزو تشکلات فوتبالی هست یا خیر؟ وقتی در ساختار کمیته داوران کار غیرقانونی وجود دارد، چطور می‌خواهید به مربی و بازیکن بگویید غیرقانونی اعتراض نکنید؟ حالا چرا نباید این اعضا جزو تشکلات فوتبالی باشند؟ تصور کنید یک تیم فوتبال از تهران با یک تیم فوتبال از سمنان بازی پلی آف برای صعود به لیگ یک یا لیگ برتر دارند؛ بازی ۰-۰ است و در دقیقه ۹۰ داور بدون غرض و به اشتباه یک پنالتی برای تیم سمنان می‌گیرد و این تیم برنده می‌شود. آیا شبهه ایجاد نمی‌شود که چون یکی از اعضای کمیته داوران در سمنان است داور اشتباه نکرده است؟ کسی باور می‌کند؟ من با اشخاص مشکل ندارم و همین صحبت ها را درباره آقای اصفهانیان هم مطرح کردم. اگر خود من هم در چنین شرایطی باشم یا باید از هیئت فوتبال استعفا بدهم یا کمیته داوران. وقتی ما به آیین نامه اهمیت نمی‌دهیم دنبال چه چیزی هستیم؟ در آیین نامه برای کمیته داوران و دپارتمان هم رخ داده و وظایف آنها شرح داده شده اما در ۸ سال اخیر در ایران ما دیده‌ایم‌ که کمیته و دپارتمان با هم کنار آمده باشند؟ ما دنبال چه هستیم؟ اشتباه داور در زمین؟ ما از نظر آموزش در ایران صفر یا نهایت ۱۰ از ۱۰۰ هستیم.

* در مورد درجه بندی داورها در ایران چه شرایطی وجود دارد؟

یکی دیگر از مشکلات در فوتبال ایران همین است که در کشور ما داورها نه بخاطر عملکرد بلکه بخاطر گذر زمان از درجه ۳ به درجه ملی می‌رسند. وقتی شما داور می‌شوی داور درجه ۳ هستی و بعد دو سال داور درجه ۲ می‌شوی، بعد از دو سال داور درجه یک می‌شوی و بعد از سه سال تبدیل به داور ملی می‌شوی. این یعنی شما اگر ده سال به عنوان خبرنگار کار کنی بدون توجه به عملکرد سردبیر می‌شوی فقط چون ده سال حضور داشته‌ای؛ چنین چیزی ممکن است؟ در داوری کشور این اتفاق رخ می‌دهد. اما در آلمان شرایط متفاوت است؛ برای مثال در یکی از ایالت ها ۱۴ لیگ برای رسیدن به بوندسلیگا وجود دارد. شما از لیگ ۱۴ شروع می‌کنی و ممکن است ۲۰ سال هم داور باشی و فقط به لیگ ۱۰ برسی و ممکن هم هست به قدری خوب باشی که بتوانی هر شش ماه یک لیگ بالاتر بروی. در واقع آنها به عملکرد نگاه می‌کنند و ما به گذر زمان. اگر کسی که رئیس کمیته داوران است به این مسائل فکر کند می‌گوید این زیربنای داوری است که اشکال دارد و باید این را درست کنیم اما آیا تا به حال به این مسئله فکر شده است؟ شما از کسانی که رئیس بوده‌اند بخواهید برنامه‌ای را که داشته‌اند، ارائه بدهند. بعید است چیزی وجود داشته باشد.

* مدتی قبل هم بحث هایی در خصوص فساد در داوری مطرح می‌شد. شما این مسائل را تایید می‌کنید؟

ما در یک‌ جامعه زندگی می‌کنیم و قبول داریم که در سطوح مختلف ممکن است فساد وجود داشته باشد. چرا به داوری که می‌رسیم می‌گوییم پاک است؟ عقلانی است؟ داوری هم جزوی از همین جامعه است. در آلمان که تا این حد قانون وجود دارد این اتفاق افتاد که یک داوری بخاطر شرط بندی در بازی دست برد و نه تنها او را از داوری دور کردند، بلکه حتی کسانی که مشخص نبود در جریان دست داشتند یا خیر را هم کنار گذاشتند. ما چه کار می‌کنیم؟ کسانی که مشخص بود فساد کرده‌اند، به عنوان ناظر به لیگ برتر برگرداندیم.

* همین برگشتن به چرخه هم باعث ایجاد شبهه بین هواداران فوتبال می‌شود.

من یک مثال می‌زنم؛ من به عنوان حسابدار در یک شرکت کار می‌کنم و یک همکار هم دارم. من در حساب ها دست می‌برم اما همکارم آدم بسیار درستی است. من را اخراج می‌کنند اما چند سال بعد به عنوان بازرس به همان اداره برمی‌گردم. همکار من که کارش را درست انجام داده، مات و مبهوت نمی‌شود؟ کسی که دزد بوده به عنوان بازرس برگشته؛ شما خودت را جای داوری بگذار که این اتفاقات را می‌بیند. داورهای جوان معمولا به دنبال الگو برای قضاوت هستند و قطعا در باقی مسائل هم الگوبرداری می‌کنند. ضمن اینکه چه تضمینی هست اگر منِ فاسد به عنوان بازرس برگردم، در جای دیگری دست نبرم؟ فوتبال با جریانات دیگر متفاوت است و نمی‌توانیم بگوییم یک آدم فاسد سه سال از جریان دور بوده و حالا اصلاح شده و می‌توانیم او را برگردانیم. فوتبال جایی است که بچه های جوان الگو برمی‌دارند.

* در واقع این اتفاق باعث می‌شود داورهای جوانی هم که می‌بینند برگشتن به چرخه تا این حد راحت است، این کارها را تکرار کنند.

دقیقا این یک سیگنال اشتباه است که به داورهای جوان داده می‌شود، به جای اینکه برای آنها یک خط قرمز پررنگ کشیده شود، خط را پاک می‌کنند. من این را نمی‌فهمم. پس اینکه بگوییم همه جای دنیا فساد هست و فقط در داوری ایران همه چیز عالی است برای من قابل درک نیست. وقتی قابل درک می‌شود که داورها زیر ذره‌بین قرار داده شوند و دارایی‌هایشان را اعلام کنند. کسی از شفافیت لطمه نمی‌خورد و همه مشکلات از عدم شفافیت است. شفاف سازی کنید و پول خوب هم بدهید؛ کسی داوری را به خاطر پول انجام نمی‌دهد اما باید داور را از نظر مالی تامین کنیم تا به جای اینکه مجبور شود چندین ساعت سرکار برود، بیشتر به تمرین بپردازد. اگر دنبال فوتبال حرفه‌ای هستید یک آکادمی برای داورها داشته باشید که تمرین کنند و درس بخوانند. البته در حال حاضر خود فدراسیون ما روی هواست و کسی به داوری فکر نمی‌کند.