علی دایی: طبق وصیت پدرم اهل سیاست نیستم؛از کسی هم حمایت نمی کنم
روایت جالب علی دایی از وصیت سیاسی پدر خود!
علی دایی پیشکسوت و اسطوره جهانی فوتبال ایران یک بهاری کامل است او در اولین روز از اولین ماه فصل بهار و سال 1348 بدنیا آمد. علی دایی در محله جیرال و خانواده ای پرجمعیت به دنیا آمد. علی دایی دارای چهار برادر است و از نعمت خواهر محروم می باشد.علی دایی همانگونه که در فوتبال به عنوان یک اسطوره شناخته می شود در زندگی شخصی و تحصیلات نیز همپای ورزش به موفقیت هایی دست یافته است.علی دایی سال 1366 در دانشگاه شریف پذیرفته شد علی دایی سفری به آمریکا داشته است.
گفت و گوی جذاب با علی دایی از گل به چلسی تا انتخابات
علی دایی در اظهار نظری جالب درباره گل مهدی طارمی به چلسی گفت: این بزرگترین خوشحالی ممکن بود که بازیکنی دروازه چلسی را باز کرده است که به خاطرش کلی فحش خوردم!
گفت‌وگو با برخی چهره‌ها نیازی به بهانه یا دلیل خاصی ندارد و اگر موفق شوید طرف را پیدا کنید دیگر تمام است و مصاحبه مسیر خودش را پیدا خواهد کرد. یکی از این چهره‌ها «علی دایی» است. معمولا برای مصاحبه‌های بلند سئوالاتی طراحی کرده و از قبل آماده می‌کنم. روی جواب‌های احتمالی هم پیش‌بینی‌هایی دارم که غافلگیر نشوم و مصاحبه‌ای درخور تهیه شود اما...
این بار نه سئوالی تهیه کرده و نه به جواب آن فکر کرده بودم. همان طور که در مطلع مطلب نوشتم بدون برنامه‌ریزی یا تماس قبلی و بی‌بهانه با «علی دایی» تماس گرفتم و مصاحبه مسیر خودش را آغاز کرد.
شهریار فوتبال ایران در یکی، دو سال اخیر از مربیگری فاصله گرفته و به رغم پیشنهاداتی که داشته تصمیم گرفته است این فاصله را حفظ کند. همین رویکرد باعث ایجاد سوالاتی برای عموم کارشناسان و فوتبالدوستان دوستان شده است و حالا خیلی‌ها می‌خواهند بدانند او چه زمانی و با چه تیمی دوباره به فوتبال بازخواهد گشت.
اینکه درحال‌حاضر مشغول چه کاری است و آیا بازی‌های لیگ برتر را تماشا می‌کند یا نه؟ پیگیر وضعیت تیم ملی ایران است یا اینکه...؟ به هرحال اگر شما هم در ذهن خودتان با چنین پرسش‌هایی کلنجار می‌روید یا می‌خواهید از این روزهای مشهورترین چهره بین‌المللی فوتبال ایران بدانید تا انتهای این مصاحبه بی‌پرده و صریح را همراهی کنید. شاید با خواندن این گپ و گفت درک و شناخت بهتری از اسطوره فوتبال ایران پیدا کنیم.
با توجه به تجربه‌ای که دارید، شرایط تیم ملی ایران در آستانه ادامه مسابقات انتخابی جام جهانی ۲۰۲۲ قطر را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
اگر بخواهم درباره تیم ملی ایران صحبت کنم باید ابتدا به نیروی انسانی تیم فعلی اشاره کنم. شما می‌توانید تک تک این بچه‌ها را از درون دروازه تا خط دفاع، هافبک و حمله مورد ارزیابی قرار دهید تا بدانید چه سرمایه عظیمی در اختیار داریم. حق این بچه‌ها صعود به جام جهانی است اما متأسفانه امروز صعود از گروه خودمان به دغدغه‌ای بزرگ تبدیل شده است.
به راستی چرا؟
این موضوع بحث مفصلی را می‌طلبد که شاید الان زمان یا شرایط مناسبی برای بازگو کردن یا موشکافی آن نباشد. اشتباهات سریالی و متعدد در همه موارد رُخ داد تا کار تیم ملی گره بخورد و به اما و اگر کشیده شود.
ما ۴ بازی برابر بحرین، عراق، هنگ کنگ و کامبوج پیش رو داریم. به نظر شما سخت‌ترین مسابقه تیم ملی ایران کدام بازی ما در بحرین خواهد بود؟
نظر من را بخواهید می‌گویم بحرین! این تیم میزبان مسابقات است و در دیدار قبلی موفق به شکست ایران شده است. حالا هم می‌خواهد به هر نرخ ممکن در کشور خودش برابر تیم ما موفق شود و از این گروه صعود کند. باید خیلی مراقب بحرینی‌ها باشیم.
در بازی رفت حدود یک سال و نیم پیش در منامه در حالی با نتیجه یک بر صفر به بحرین باختیم که متأسفانه زمان انجام مراسم اولیه و پخش سرود ایران، هواداران بحرین به جای آنکه سکوت کنند به تشویق تیمشان و هو کردن پرداختند.
این مسائل متأسفانه وجود داشته و دارد. زمان ما هم اتفاقات دیگری می‌افتاد و همان طور که گفتم بازی مقابل بحرین همیشه برای ما و خود آنها حساسیت‌زا بوده است. به همین خاطر هم می‌گویم بحرین خطرناک‌ترین حریف ماست. امیدوارم بچه‌های غیرتمند تیم ملی کشورمان داخل زمین با ارائه یک بازی قدرتمند جواب حریف را داده و برنده از زمین خارج شوند.
ما درحال‌حاضر با ۶ امتیاز (۲ برد و ۲ باخت) پس از عراق ۱۱ امتیازی و بحرین ۹ امتیازی در رده سوم جدول گروه سوم مقدماتی جام جهانی قطر در منطقه آسیا قرار داریم. بی‌تعارف شانس صعود ایران چند درصد است؟
همین قدر بگویم که ما باید هر ۴ بازی خود برابر عراق، بحرین، کامبوج و هنگ کنگ را ببریم تا دل به قضا و قدر یا به قول شما شانس نبندیم. از این ۴ بازی فقط برد میخواهیم. هرچند کارآسانی در پیش نخواهیم داشت.
بحرین را خطرناک‌ترین حریف ایران خواندید درحالی که اشاره‌ای به عراق نکردید. این به خاطر شیخ سلمان رئیس بحرینی کنفدراسیون فوتبال آسیا یا نگرانی فوتبالدوستان ایرانی و شما بابت اعمال نفوذ AFC است؟
نه! من گفتم که باید هر ۴ بازی خودمان را ببریم. اگر همه حریفان را در بحرین ببریم و با قدرت ظاهر شویم دیگر نگران چیزی نخواهیم بود. در ضمن نباید تمرکز خودمان را روی شیخ سلمان یا به قول شما اعمال نفوذ احتمالی AFC بگذاریم.
صحبت از تیم ملی عراق شد. یکی از رقیبان قدیمی فوتبال ایران که بارها باعث اذیت تیم ملی ما شده است. می‌دانیم علی دایی بهترین گلزن تاریخ فوتبال ایران در تقابل با عراق بوده و گل‌های خاطره انگیزی هم به این تیم زده اید. بازی با تیم ملی عراق برای شما چه فرقی با سایر مسابقات داشت که با آن همه انگیزه جلوی آنها ظاهر می‌شدید؟
(با طمأنینه) برای من بازی‌های ملی همیشه ویژه و خاص بود. سعی می‌کردم در تمام مسابقات ملی با انگیزه، روحیه و انرژی مضاعف بازی کنم و عراق و بقیه فرقی نمی‌کرد. عراق هم فوتبال ریشه داری در قاره آسیا دارد و از استعدادهای زیادی بهره‌مند است. با این وجود من بچه‌های کنونی تیم ملی کشورمان را یک سروگردن بالاتر از آنها می‌دانم.
به تازگی کریم باقری همبازی قدیمی شما به عنوان دستیار موقت به کادرفنی دراگان اسکوچیچ اضافه شده است. در این زمان کوتاه باقی مانده تا شروع مجدد مسابقات گروه ایران، او می‌تواند کمک خاصی به تیم ملی کند؟
انشالله آقا کریم بتواند به تیم ملی کمک کند و بچه‌ها هم از تجارب فراوان او استفاده کنند. به هر حال او تجربه زیادی دارد که به کار تیم ملی می‌آید. همه باید دست به‌دست هم بدهند تا به امید خدا و تلاش همه بچه‌ها تیم ملی کشورمان، از گروه خود بالا رفته و در نهایت به جام جهانی صعود کند.
واقعا خیلی سخت است کار تیم ملی ایران به جایی بکشد که همه دست به دعا شویم یا اینکه...؟
کار را خیلی سخت کردیم. گرهی که به راحتی با دست باز می‌شد را حالا باید با دندان باز کرد. من ابتدای صحبت خودم از سرمایه انسانی فوتبال ایران گفتم. اغراق نیست اما همین حالا ما می‌توانیم به جای یک تیم ملی ۳ تیم ملی داشته باشیم.
با شما موافقیم، در یک سال اخیر هم لژیونرهای خوب و موفقی داشتیم و هم در رده باشگاهی با پرسپولیس به فینال لیگ قهرمانان آسیا رسیدیم.
دقیقا همین طور است. فقط تیم ملی ما در مقدماتی جام جهانی ضعیف ظاهر شد و حالا باید دنبال جبران مافات باشیم.
اگر میخواهیم به جام جهانی صعود کنیم باید بتوانیم گل بزنیم و دروازه حریفان را باز کنیم. در تاریخ فوتبال ایران زوج‌های گلزن زیادی در خط حمله ایران داشتیم که شاید گل سرسبد و خاطره انگیزترین آن شما و خداداد عزیزی بوده باشید. زوجی که نه تنها ما را به جام جهانی ۱۹۹۸ فرانسه رساند بلکه گل‌های نوستالوژیک زیادی هم به ثمر رساند. درحال‌حاضر به نظر می‌رسد سردار آزمون و مهدی طارمی زوج اصلی خط حمله ما را تشکیل دهند. چه شباهتی میان این زوج با ترکیب شما و خداداد عزیزی در تیم ملی وجود دارد؟
راستش را بخواهید فرق می‌کند. سبک بازی خداداد عزیزی با مهدی طارمی و سردار آزمون فرق می‌کرد و شاید این دو بیشتر شبیه به من باشند. به نظر من این دو مهره‌های بی‌نظیر و تعیین کننده‌ای هستند اما خداداد عزیزی یک فوتبالیست با توانایی‌های منحصر به فرد و خاص بود.
خداداد عزیزی مهاجم فداکاری هم بود. کسی که شاید موقعیت‌های ۶۰ به ۴۰ را به دیگران از جمله خود شما پاس می‌داد و...
زمانی که من در تیم ملی بازی می‌کردم همه همبازیانم فداکار بودند. کسی در مسابقات کم نمی‌گذاشت و همیشه سعی می‌کردیم بهترین کیفیت خود را در بازی‌های ملی ارائه بدهیم. اغلب هنوز با هم در ارتباط هستیم و رابطه خوبی داریم از جمله خود من و خداداد عزیزی.
شما نخستین بازیکن ایرانی بودید که با پیراهن هرتابرلین در فصل ۲۰۰۰-۱۹۹۹ توانستید دروازه تیم سرشناس چلسی را باز کنید. وقتی مهدی طارمی در مرحله یک چهارم نهایی لیگ قهرمانان اروپا با یک ضربه قیچی برگردان دروازه چلسی را به زیبایی باز کرد چه حسی داشتید؟
به عنوان یک ایرانی به گل مهدی (طارمی) افتخار کردم. همان طور که همه مردم از دیدن این گل زیبا خوشحال شدند و لذت بردند من هم مسرور شدم.
اما شما یک فرقی با سایر مردم فوتبالدوست ایرانی در لحظه دیدن این گل داشتید. علی دایی به نوعی کاشف مهدی طارمی بود و خود شما او را برای نخستین بار به پرسپولیس آوردید و بازی دادید. می‌خواستیم از حس استاد و شاگردی بگویید؟
به طور قطع و یقین خیلی خوشحال شدم که یکی از شاگردانم در قلب اروپا و مهم‌ترین مسابقات این قاره چنین گل زیبا و مهمی زده است. این بزرگترین خوشحالی ممکن بود که بازیکنی دروازه چلسی را باز کرده است که به خاطرش کلی فحش خوردم!
منظور شما انتقاد برخی پیشکسوتان پرسپولیس و منتقدان پس از خرید مهدی طارمی و حتی احمد نورالهی در سال ۹۳ است؟
خدا را شکر می‌کنم که مهدی طارمی توانست آقای گل ایران شود و سپس به تیم بزرگ پورتو برود و بدرخشد. احمد نورالهی را هم در پرسپولیس و تیم ملی می‌بینید. زمان خیلی چیزها نشان می‌دهد که داد.
صحبت‌هایی هم شنیده می‌شود که مهدی طارمی با پیشنهادات بهتری از تیم‌های بزرگتر اروپایی مواجه شده و ممکن است از پورتو به تیم مشهورتری برود؟
از ته دل آرزو می‌کنم مهدی طارمی یا سردار آزمون و بقیه بچه‌های لژیونر ایرانی خیلی بهتر از این شده و آنها را در بهترین و بزرگترین تیم‌های اروپایی ببینیم. این بازیکنان مطرح و با استعداد می‌توانند با فوتبال خودشان معرف خوبی برای کشورمان ایران باشند.
به نوعی شاید یکی از معدود دلخوشی‌های مردم ایران در این شرایط کُرونایی و اقتصادی همین فوتبالی باشد که این بچه‌ها در اروپا یا تیم ملی و باشگاهی بازی می‌کنند؟
مطمئنا همین طور است. این هم یک ودیعه خداوندی است که استعدادی دارید و می‌توانید مردم را شاد کنید. این بچه‌ها جزو دلخوشی‌های مردم هستند و...
زمانی شما، کریم باقری، خداداد عزیزی و مهدی مهدوی کیا در آلمان خوش درخشیدید و زمینه را برای حضور وحید هاشمیان و حتی رسول خطیبی در بوندس‌لیگا فراهم کردید. درحال‌حاضر شرایط خیلی سخت‌تر شده است. در لیگ برتر انگلیس ما علیرضا جهانبخش را داریم که اغلب نیمکت نشین است یا سردار آزمون که همیشه صحبت از علاقه تیم‌های بزرگ اروپایی به او می‌شود اما هنوز در روسیه مانده است. شما فکر می‌کنید روزی برسد که ما در اسپانیا یا تیم‌های معتبر آلمانی و ایتالیایی بازیکن داشته باشیم؟
گفتم که فوتبال ایران سرشار از استعداد است. جای جای ایران شما می‌توانید این استعدادها را ببینید. متأسفانه یکی از مشکلات بزرگ فوتبال ایران عدم توجه به موضوع استعدادیابی است.
به نکته خوبی اشاره کردید. خود شما در ۲۳ یا ۲۴ سالگی تازه مطرح شدید. مهدی طارمی هم همین طور! چه بسا اگر شما به عنوان سرمربی پرسپولیس مهدی طارمی را رد می‌کردید یا این بازیکن را از بوشهر به تهران نمی‌آوردید یک استعداد بزرگ، ناب و بی‌نظیر به راحتی از فوتبال ایران حذف یا حداقل به این جایگاه فعلی نمی‌رسید؟
مهدی طارمی هم استعداد داشت و هم خودش خیلی زحمت کشید. من فقط یک وسیله بودم و او هم زحمات و سختی‌های زیادی کشید تا به این نقطه برسد. باید و حتما هم می‌دانم قدر جایگاه فعلی را می‌داند.
نمی‌شود با علی دایی گفت‌وگو کرد و حرفی از پرسپولیس نزد. هنوز هم بازی‌های پرسپولیس را دنبال می‌کنید؟
مگر می‌شود بازی‌های پرسپولیس یا سایر مسابقات حساس فوتبال را دنبال نکرد؟ مطمئنا تمام بازی‌های پرسپولیس را تماشا می‌کنم.
دربی اخیر را کجا تماشا کردید؟
در رستوران خودم تماشا کردم. بازی سنگین و دشواری بود که در نهایت با پیروزی پرسپولیس همراه شد.
چقدر از بُرد پرسپولیس برابر استقلال خوشحال شدید؟
کلی خوشحال شدم. به هرحال پرسپولیس تیم ماست و همان طور که استقلالی‌ها از پیروزی تیم خودشان خوشحال می‌شوند ما هم از بردهای تیم محبوب خود شاد می‌شویم. یک نکته را اما حتما باید بگویم که همیشه دعا می‌کنم پرسپولیس و استقلال در بهترین شرایط باشند. شما ببینید ۹۰ درصد مردم ایران طرفدار یکی از این دو تیم هستند و فرقی هم نمی‌کند آذری زبان باشید یا اصفهانی، مشهدی، شیرازی، تهرانی و... و بالاخره یکی از این دو تیم را دوست داریم.
شاید کلیشه‌ای باشد اما بزرگان فوتبال ما همیشه گفته و می‌گویند اگر استقلال و پرسپولیس در اوج باشند فوتبال ملی ایران هم در میادین بین‌المللی سود برده و موفق می‌شود.
شک نکنید! در تمام دنیا همین طور است. اگر اسپانیا قهرمان جام جهانی می‌شود به خاطر موفق بودن رئال مادرید و بارسلونا بوده است یا در آلمان از رقابت بایرن مونیخ و بوروسیا دورتموند ستاره‌هایی متولد می‌شوند که تیم ملی این کشور را موفق می‌کنند. در ایران هم از قدیم این رقابت آبی و قرمز وجود داشته و در اوج بودن استقلال و پرسپولیس موفقیت تیم ملی کشورمان را به دنبال داشته است.
بی تعارف شما امسال شانس اول قهرمانی را پرسپولیس می‌دانید یا اینکه سپاهان اصفهان می‌تواند به این عنوان برسد؟
با توجه به شرایط جدول و تعداد بازی‌های باقی مانده می‌توان گفت این دو تیم رقابت خواهند داشت. سپاهان اصفهان هم تیم خوبی است که رقیب سرسختی است اما من فکر می‌کنم امسال باز هم پرسپولیس به عنوان قهرمانی لیگ برتر خواهد رسید.
چرا؟
راستش را بخواهید پرسپولیس جزو معدود تیم‌های ایرانی است که هم خیلی خوب فوتبال بازی می‌کند و هم زیبا و تماشاگرپسند. خیلی هم خوب نتیجه می‌گیرد. این موضوع را نمی‌توان کتمان کرد یا نادیده گرفت.
عملکرد دوست و همبازی قدیمی خودتان یحیی گل محمدی در پرسپولیس هم انصافا خوب بوده است. یک مربی ایرانی که توانسته است در لیگ قهرمانان آسیا هم فوتبال چشم نوازی توأم با نتیجه ارائه دهد و شاید اگر بدشانس نبود یا برخی بازیکنانش کمی با تجربه تر بودند می‌توانست اولسان را شکست داده و با جام به ایران بازگردد. قبول ندارید؟
کاملا به شما موافقم. یحیی گل محمدی در پرسپولیس عملکرد خوبی داشته و از همکاران خوبی در کادرفنی برخوردار است. نتایج خوبی در ایران و آسیا گرفته‌اند و حالا با اضافه شدن چند بازیکن جدید کیفیت پرسپولیس بالاتر هم رفته است.
دربخشی از صحبت‌های خود به استقلال اشاره کردید. می‌خواستیم سئوالی درخصوص یک ستاره بوشهری دیگر بپرسیم. در بازی استقلال و الدحیل، مهدی قایدی در یک صحنه پس از یک استپ زیبا، توپ را از میان پاهای بازیکن تیم قطری عبور داد و در ادامه نیز برای بار دوم به اسماعیل محمد لایی زد و این بازیکن که سراسیمه به دنبال متوقف کردن قایدی بود روی زمین افتاد و از تعقیب مهاجم استقلال دست کشید. این دریبل خیلی معروف و به قول معروف جهانی شد. شما این صحنه را دیدید؟
بله، شکی وجود ندارد مهدی قایدی یکی از بهترین‌های فوتبال ماست. انشالله همین راهی که در پیش گرفته و نام خودش را بر سرزبان‌ها انداخته ادامه دهد و بهتر و بیشتر هم دیده شود. او جزو کسانی است که تیم ملی کشورمان خیلی بیشتر می‌تواند از توانایی‌ها و تکنیک بالایش استفاده کند.
خداداد عزیزی در مسابقات انتخابی جام جهانی ۱۹۹۸ فرانسه حماسه آفرید و با گل خاطره انگیزی که به استرالیا در ملبورن زد پس از سال‌ها و برای نخستین بار بعد از پیروزی انقلاب تیم ایران را به جام جهانی رساند. به نظر شما مهدی قایدی با این توانایی، تکنیک و قدرت دریبلینگ بالا می‌تواند در این دوره از رقابت‌های انتخابی جام جهانی ۲۰۲۲ قطر همان نقش خداداد عزیزی را بازی کند؟
مهدی قایدی بازیکن مستعدی است. از توانایی‌های بالایی هم برخوردار است که در بازی‌های استقلال دیدیم اما هنوز خیلی جا دارد که بخواهد به خداداد عزیزی برسد. «خداداد» شدن در این فوتبال به این آسانی‌ها نیست. امیدوارم او با تلاش زیاد و گوش دادن به نصایح بزرگترها و مربیان به جایگاه بهتری برسد و در فوتبال ملی ایران هم یک ستاره شود.
علی کریمی در مصاحبه‌ای اعلام کرد که اگر علی دایی برای شرکت در انتخابات ریاست فدراسیون فوتبال نامزد می‌شد از او حمایت می‌کردم. صحبتی در این رابطه ندارید؟
من قبلا گفتم و باز هم می‌گویم در انتخابات فدراسیون فوتبال شرکت نکرده و نخواهم کرد. من البته علاقه‌ای هم ندارم ولی آنچه می‌دانم مربوط به شکل و نحوه انتخابات ریاست فدراسیون فوتبال است. باید منطقی باشیم و بپذیریم کسانی برنده می‌شوند که لابی بهتری داشته باشند. به شخصه به دلایلی هرگز از هیچ کاندیدایی در انتخابات ریاست فدراسیون فوتبال حمایت نکرده یا دخالتی نمی‌کنم. به شخصه علاقه‌ای هم به شرکت در انتخابات فدراسیونی که اموالش به حراج گذاشته شده است، نداشته و ندارم و... صحبت زیاد است ولی فرصت کم!
علی آقا آخرین پرسش ما درباره انتخابات ریاست جمهوری است. بارها گفته‌اید علاقه‌ای به مسائل سیاسی ندارید یا از کاندیدای خاصی حمایت نمی‌کنید. هنوز هم سر حرف خودتان هستید؟
بله، مرحوم پدرم وصیت کرد به مسائل سیاسی فکر هم نکنم و قاطی سیاست نشوم. الان هم می‌گویم در انتخابات ریاست جمهوری ایران از هیچ کاندیدایی حمایت نکرده و نخواهم کرد.