اتفاق عجیب|گم‌شدن روزانه ۵۰ میلیون نان در ایران|ماجرای شلوغی نانوایی ها در برخی استان ها

نان غذای اصلی ایرانیان است. نان از قدیم قوت لایموت بوده.نان مهمترین کالای سبد خانوار ایرانی است. نان انواع مختلف دارد.قیمت نان تغییرات عجیبی در راه دارد.

شکست طرح هوشمندسازی نانوایی‌ها؟ماجرای گم شدن نان ها

رصد داده‌های کارت‌خوان‌های هوشمند در نانوایی‌ها نشان می‌دهد روزانه ۵۰۰۰ تن آرد، یعنی معادل ۵۰ میلیون قرص نان لواش در نانوایی‌ها گم می‌شود! آیا این به معنای شکست طرح هوشمندسازی نانوایی‌هاست؟

به گزارش تجارت‌نیوز، پس از اجرای طرح هوشمندسازی یارانه‌ها، در راستای پیشگیری از قاچاق آرد و نان و توزیع عادلانه نانوایی‌های سراسر کشور به دستگاه کارتخوان مجهز شدند.

هدف این طرح تولید و توزیع عادلانه آرد و نان بود که بر اساس آن قرار شد تعداد فروش نان و ساعات فعالیت نانوایی‌ها مشخص شود و به ازای آن مابه‌التفاوت یارانه‌ها و مبلغ واقعی را به‌ نانواها بپردازند.

مشکلات این طرح از همان روزهای ابتدایی اجرای هوشمندسازی آغاز شد. در ابتدا بسیاری از شهروندان که نحوه کارکرد با این دستگاه‌ها را نمی‌دانستند نانوایی‌ها را ناچار کرده بود که یک نیرو بالای سر این دستگاه برای انجام تراکنش قرار دهند.

اما همه ماجرا به اینجا ختم نمی‌شد، چرا که بسیاری از نانوایی‌ها از اختلال پی‌درپی این دستگاه‌ها شکایت داشتند و نحوه خدمات‌رسانی آن را بسیار کند عنوان می‌کردند.

نان هایی که ناپدید می‌شوند

در اقتصاد ایران شاید اخباری مبنی بر ناپدیدشدن پول‌های هزار میلیاردی و حتی دکل‌های نفتی عادی باشند، اما گم‌شدن نان، آن هم به تعداد ۵۰ میلیون قرص در روز خبری جدید به حساب می‌آید.

در همین زمینه اخیراً محمد جلال، مشاور وزیر امور اقتصادی و دارایی، در گفتگو با صداوسیما خبر داد که رصد داده‌های کارت‌خوان‌های هوشمند در نانوایی‌ها نشان می‌دهد روزانه ۵۰۰۰ تن آرد، یعنی حدود ۵۰ میلیون قرص نان لواش در نانوایی‌ها گم می‌شود.

نکته قابل‌توجه این است که وزارت اقتصاد خود متولی طرح نصب دستگاه‌های کارت‌خوان در نانوایی‌ها بود، اما با این حال، مشاور وزیر امور اقتصاد و دارایی در این باره عنوان کرد که  این مقدار نان صرف خوراک دام و طیور، مصرف واحدهای صنفی و صنعتی در حوزه گندم و بخشی هم قاچاق می‌شود.

در حالی روزانه بیش از 50 میلیون نان ناپدید می‌شود که این روزها صف نانوایی‌ها در اغلب شهرهای کشور شلوغ شده و بسیاری از مردم ساعت‌ها در این صف در انتظار خرید نان هستند.

این وضعیت در استان‌هایی همچون سیستان و بلوچستان بشدت ناگوارتر است؛ طوری که خرید نان در این استان سهمیه‌بندی شده و به گفته مردم محلی هر نفر تنها امکان خرید پنج عدد نان را دارد.

چندی پیش تجارت نیوز گزارشی مبنی بر اینکه «چرا صف نان در نانوایی‌های استان سیستان و بلوچستان شلوغ شد؟» منتشر کرد.

در این گزارش به صحبت‌های اسماعیل حسین‌زهی، نماینده مردم خاش در مجلس، استناد شد که در تذکری به سران سه قوه پرسید که آیا می‌دانید در سیستان و بلوچستان چه می‌گذرد؟ او عنوان کرد که مردم این استان در صف نانوایی‌ها حدود سه ساعت می‌ایستند تا شاید به آن‌ها نان برسد.

حال با توجه به شرایط کنونی و رانتی که در توزیع نان و آرد به وجود آمده بعید نیست که مشکلات استان‌های کمتر برخوردارتر تا پایتخت هم کشانده شود و مردم ساعت‌ها در انتظار تهیه نان در صف‌های طولانی بایستند. اتفاقی که نشان از شکست یک طرح پوپولیستی و دستوری دیگر دارد.

به‌رغم اینکه مسئولان وزارت اقتصاد از خرید نان برای تامین خوراک دام صحبت به میان می‌آورند، اما شهروندان سیستان و بلوچستان این موضوع را با جدیت رد می‌کنند و تاکید دارند که حتی برخی روزها نانی برای سفره خانواده خود ندارند.

بحث دیگری که در این زمینه مطرح می‌شود عرضه آرد دولتی به نانوایی‌ها و قطع سهمیه تولیدی‌های صنعتی است. امری که باعث ایجاد دو نرخ متفاوت در بازار و با اختلاف چشم‌گیر است.

بعید نیست که با چنین سیاستی مقداری از آرد دولتی با نرخ‌های کمی پایین‌تر از نرخ آزاد سر از کارخانه‌های بیسکوئیت‌سازی، ماکارونی و … درآورند. وگرنه دلیل منطقی دیگری برای گم‌شدن ۵۰ میلیون قرص نان در روز نمی‌توان یافت‌.

قطعا هر چه هست ریشه در سیاست‌هایی دولتی دارد که قرار بود حامی محرومان باشد. اما اکنون با سیاست‌هایی که در اقتصاد به اجرا گذاشته حتی نان را از سفره برخی از شهروندان حذف کرده است.

قیمت نان متغیر در نانوایی ها

سلیمانی، رئیس اتحادیه نانوایان سنگک گفت: نان‌های طعم‌دار مانند سنگک‌های کنجددار و سبزیجات نرخ مصوب ندارند و به واسطه خواسته مشتری به نان اضافه میشود. قیمت این موارد در حال تغییر است در نتیجه نمیتوان قیمت مصوبی برای آن ارائه کرد.

فروش اینترنتی راه خود را به طور کامل حتی در خرید مایحتاج ضروری خانه‌ها هم باز کرده است. در هر خرید و فروشی باید سود برای خریدار و فروشنده باشد اما تنها کسی که از فروش به این صورت سود می‌برد صاحبان اپلیکیشن های اینترنتی هستند که برای فروش بیشتر، نان‌ها با طعم های مختلف و اندازه‌های بزرگ را بفروش می‌رسانند. گسترش نیوز پیرامون این موضوع با محمد سلیمانی، رئیس اتحادیه نانوایان سنگکی به گفتگو پرداخته است. با ما همراه باشید.

نان‌های طعم دار قیمت مصوب ندارند

رئیس اتحادیه نانوایان سنگک پیرامون نظارت اتحادیه بر قیمت نان‌های طعم‌دار به خبرنگار ما گفت: کنجد و تخمه از این قبیل موارد افزودنی‌هایی هستند که از قدیم در صنف نان سنگک وجود داشت. به خواست مشتری به نان اضافه می‌شود. نرخ مصوب بر روی قیمت نان‌ معمولی است و نان‌های طعم دار قیمت مصوب ندارند. به طور مثال قیمت کنجد که در اوایل ۱۴۰۰ ۵۰ تومان بود، اکنون بر روی ۷۰ یا ۸۰ هزار تومان است که نانوایان به طور آزاد خریداری می‌کنند.

سلیمانی در رابطه با قیمت نان‌های کنجددار ادامه داد: سنگک یک رو کنجد در سال ۱۴۰۰، ۴ هزار تومان فروخته می‌شد و دو رو کنجد ۵۰۰۰ هزار تومان که همچنان قیمت‌ها به همان صورت است. شاید برخی نانوایان که کنجد بیشتر استفاده می‌کنند ۷ یا ۸ هزار تومان به فروش برسانند.

اتحادیه نظارتی بر فروش اینترنتی ندارد

وی پیرامون نظارت اتحادیه بر فروش‌ اینترنتی نان توسط پلتفرم‌ها خاطر نشان کرد: بر روی فروش اینترنتی اتحادیه نانوایان سنگک نظارتی ندارد اما بر نانوایان نظارت کامل وجود دارد. در این فروش نان گران‌تر به فروش می‌رسد به این دلیل است که ۱۵ درصد خود پلتفرم سود بر می‌دارد و پیک به صورت جدا هزینه می‌گیرد. این دلیل گرانی نان به صورت خرید اینترنتی است. در صورتی که قیمت نان با قیمت مصوب به فروش رسانده شده است اما علاوه بر آن هزینه پیک هم اضافه می‌شود. نظارت اتحادیه به این صورت است که اگر شکایتی انجام شد، بر آن رسیدگی شود.

سلیمانی ضمن اشاره به روند فعالیت نانوایان در ایام تعطیل سال گفت: در گذشته صنف سنگک، عصرهای جمعه را تعطیل می‌کردند اما اخیراً این‌طور نیست و ۹۵ درصد نانوایان سنگکی در روز تعطیل هم پخت دارند و چند درصد هستند که تنها در عصر روز تعطیل پخت ندارند.

وی در رابطه با سهمیه آرد نانوایان گفت: دولت طرحی را با عنوان کارت‌های هوشمند ارائه کرده است. فاز دوم این طرح به این‌صورت بود که نانوا هرچقدر که نان به فروش برساند همان‌قدر هم سهمیه آرد تحویل بگیرند که در صورت اجرا درست طرح بسیار خوبی بود اما شرکتی این طرح را بر عهده دارد که پشتیبانی درستی انجام نمی‌دهد و رول کاغذی برای نانوایان ارائه نمی‌دهد. اتحادیه ما کاملاً با این طرح موافق است.

رئیس اتحادیه نانوایان سنگک چالش‌های موجود برای طرح مذکور را این‌گونه بیان کرد: تنها یک شرکت عهده‌دار این طرح است و زیر نظر بانک سپه فعالیت می‌کند. اگر این طرح را مانند کارت‌خوان‌های دیگر بین ۲ تا ۳ شرکت قرار می‌دادند، رقابت به وجود می‌آمد و خدمات آن هم بهتر انجام می‌شد. پشتیبانی این شرکت بسیار ضعیف است. برخی نانوایان وقتی تماس می‌گیرند و مشکل را اطلاع می‌دهند که باید به سرعت حل شود اما اقدامات این شرکت فوری نیست. گاهی تا ۲۴ ساعت هم زمان برده است. قول‌هایی برای پشتیبانی بهتر داده‌اند اما به نظر نمی‌رسد اتفاق مثبتی رخ دهد به این دلیل که یک شرکت است و درگیر مشکلات کل کارت‌خوان‌های ایران است!

سلیمانی با بیان چالش‌های موجود در اتحادیه نانوایان سنگکی، گفت: در سال ۱۴۰۰ ما نرخ نامه‌ای داشتیم که تا پایان سال اعتبار داشت. در سال جدید دولت اعلام کرد ۵۷ درصد دستمزد کارگر باید افزایش یابد. در مرحله بعد ارز ترجیحی حذف شد. نانوایی که یک کارگاه تولیدی است با هزینه ها و تورمی که صورت گرفته از کجا باید تأمین شود؟ در آنالیزها ۸۵ درصد هزینه های نانوایی در نرخ نان تأثیر می‌گذارد و ۱۵ درصد آن شامل آرد می‌شود. یعنی تنها ۱۵ درصد را دولت متقبل می‌شود و باقی هزینه ها را باید نانوا خود پرداخت کند.