اخبار اقتصادی|خودرو|فروش بورسی خودرو
ایران خودرو و سایپا و بهمن علیه شورای رقابت|خودروسازها دنبال جبران ضرر از جیب مردم
حذف عرضه خودرو از بورس کالا با واکنش خودروسازان مواجه شد. این روند میتواند تبعات منفی بر بازار خودرو داشته باشد.
قیمت خودرو همه را شوکه کرده است.قیمت خودرو سوال برانگیز است.قیمت خودرو مصرف گنندگان را گیج کرده است.قیمت خودرو دوباره بی ثبات شده.قیمت خودرو مردم را به خودرو دارشدن ناامید کرده است.
توقف فروش بورسی خودرو و واکنش خودروسازان
نایب رییس شورای رقابت از ادامه فعالیت سامانه یکپارچه فروش خودرو خبر داد و گفت: در دوران گذار از وضعیت فعلی نیاز است سامانهای برای عرضه محصولات تولیدی خودروسازان وجود داشته باشد. این سامانه در چارچوب تصمیم شورای رقابت، سامانه فروش یکپارچه خودرو پیش بینی شده است اما به معنای تایید قرعه کشی نیست؛ این سامانه صرفا ابزاری است که خودروهای تولیدی به مصرف کننده واقعی عرضه شود.
سازمان بورس: عرضه خودرو در بورس را پیگیری میکنیم
پاسخ رئیس سازمان بورس به دستورالعمل شورای رقابت: عرضه خودرو در بورس کالا را به علت حمایت از حقوق سهامداران و خروج صنعت خودرو از زیاندهی پیگیری میکنیم.
خبر مهم شورای رقابت درباره قیمت خودرو
محمود دودانگه با تاکید بر اینکه بازار خودرو قرار است در چارچوب مصوبه شورای رقابت تنظیم شود، اظهار کرد: با بررسیهای انجام شده شورای رقابت بازار خودرو را انحصاری تشخیص داده است؛ بنابراین طبق بند ۵ ماده ۵۸ قانون سیاستهای اصل ۴۴ قانون اساسی باید دستورالعمل تنظیم بازار خودرو دراین مورد تدوین و اجرایی شود. این دستورالعمل چند محور دارد، یکی از این محورها واقعی شدن قیمت خودروها است. درواقع قیمت بسیاری از خودروهای تولیدی بنگاههای خودروساز واقعی نیست و پایینتر از قیمت تمام شده است، بنابراین قرار است قیمت خودروها واقعی شود که این مهم میتواند به خودروسازان کمک کند و زیان آنها را پوشش دهد.
این عضو شورای رقابت با تاکید بر اینکه قیمت خودرو در بازار واقعی نیست، اظهار کرد: قیمتهایی که در بازار است به دلیل تقاضاهای سفتهگرایانه، واقعی نیست. اگر در بازار تقاضای واقعی باشد و عرضه به حد کافی رخ دهد، خودرویی با قیمت تمام شده ۱۰۰ واحد نباید ۲۰۰ واحد به دست مصرف کننده برسد. موضوع مهم برای شورای رقابت این است که یک فضای رقابتی در بازار شکل بگیرد و هم منافع تولید کننده حفظ شود و هم منافع مصرف کننده.
دودانگه در پاسخ به اینکه با توجه به اینکه وزارت صمت از حذف سامانه یکپارچه خبر داده بود چرا در دستورالمعل شورا باز هم به تداوم این سامانه اشاره شده است؟ گفت: پیش بینی شورا این است که با تداوم تولید و عرضه خودروسازان و همچنین انجام واردات و اعمال ضوابطی برای طرف تقاضا، میزان تقاضاها واقعی میشود و نیازی به قرعهکشی نخواهد بود اما در دوران گذار از وضعیت فعلی نیاز است سامانهای برای عرضه محصولات تولیدی خودروسازان وجود داشته باشد. این سامانه در چارچوب تصمیم شورای رقابت، سامانه فروش یکپارچه خودرو پیش بینی شده است اما به معنای تایید قرعه کشی نیست؛ صرفا ابزاری است که خودروهای تولیدی به مصرف کننده واقعی عرضه شود.
بر اساس این گزاش، شورای رقابت روز گذشته دستورالعمل تنظیم بازار خودروها را منتشر کرد که بر اساس آن عرضهکنندگان خودرو را موظف به اجرای تعهداتی در هفت بند کرده است؛ نکته قابل توجه این است که شورای رقابت در بندهای ۴ و ۵ دستورالعمل صادره، بر عرضه خودرو در سامانه یکپارچه اشاره کرده است.
واکنش مدیرعامل ایران خودرو به لغو عرضه خودرو در بورس کالا
خطیبی مدیرعامل ایران خودرو گفت: قرار شده است با هماهنگی با بهمن و سایپا اقدام جمعی و نامه نگاری حقوقی با شورای رقابت انجام بدیم و ماجرا را به تجدید نظر ببریم و این راه را تا آخر خواهیم رفت.
اختلالات منجر به لغو عرضه شد؟
شجاعی با بیان اینکه در کجای دنیا خودرو در بورس کالا عرضه میشود؟ گفت: فقط شما فکر این هستید که خودروساز زیانده بوده حالا بردیم در بورس کالا و حالا سودده شده؟ نه، چهار سال است که قیمت خودرو را افزایش داده یا تعدیل نشده است.
مشاور رئیس شورای رقابت گفت: خودرو در بازار بورس کالا عرضه نمیشود همچنانکه در هیچ جای دنیا نیز در بورس عرضه نمیشود.
اسماعیل شجاعی در یک برنامه تلویزیونی درباره انتشار مصوبه شورای رقابت درباره دستورالعمل تنظیم بازار خودرو، در پاسخ به پرسشی مبنی بر اینکه آیا قیمت گذاری براساس فرمول خاصی انجام میشود و خودرو توسط خودروسازان عرضه خواهد شد؟ افزود: مطالبی که پخش شد موضوع را اینگونه نشان میدهد که ظاهرا شورای رقابت با تصمیمی که اتخاذ کرده موجب این اختلال یا اشکال شده یا زیانی که سهامداران در بورس متحمل شده اند شورای رقابت مقصر است در صورتیکه اینگونه نیست.
وی اضافه کرد: شورای رقابت یک نهاد تصمیم گیرنده و سیاست گذار است و یک تنظیم گر کلان محسوب میشود، زیرا برنامهای را که شورای رقابت در خودرو داشت سال گذشته به واسطه این که آن شورای سیاست گذاری سران سه قوه، تصمیم گیری در مورد شورای خودرو را از شورای رقابت گرفته بودند و قرار شده بود آن جا سیاست گذاری انجام بشود، اما آن امر یک ساله بود و در پایان مهرماه این دوره تمام شده بود و قاعدتا سیاست گذاری کلان در حوزه خودرو دوباره در شورای رقابت باید اتفاق میافتد؛ اما متاسفانه مدیرانی که تصمیم گیر در بورس کالا هستند، بدون این که از شورای رقابت کسب تکلیف و چارچوبهای قانونی را رعایت کنند، عرضه این محصول را از طریق بورس انجام دادند.
شجاعی با بیان اینکه در کجای دنیا خودرو در بورس کالا عرضه میشود؟ گفت: فقط شما فکر این هستید که خودروساز زیان.ده بوده حالا بردیم در بورس کالا و حالا سودده شده؟ نه، چهار سال است که قیمت خودرو را افزایش داده یا تعدیل نشده. ضمن اینکه سیاستهای مختلفی اتخاذ شده که هم به زیان مصرف کننده و هم به زیان تولیدکننده بوده است.
شجاعی گفت: به دلیل اختلالاتی که ایجاد شد، شورای رقابت، تصمیم خود را گرفت که باید سیاست گذاری حوزه خودرو را دوباره انجام دهد و آن تصمیم اشتباهی که گرفته شده بود فقط شورای رقابت واکنش نشان داد که قرار نیست خودرو در بازار بورس کالا عرضه شود.
گروه بهمن زیربار دستورالعمل شورای رقابت نرفت
گروه بهمن نیز امروز این دستورالعمل شورای رقابت را نپذیرفت و در نامهای نوشت: شرکت گروه بهمن اعتقاد دارد مصوبه مذکور نافی سایر قوانین جاری کشور درخصوص کالاهای پذیرفته شده در بورس کالا است و لذا قصد پیگیری موضوع را از طریق مجاری قانونی دارد.
ضمنا برنامه فروش سال 1401 شرکت فرعی بهمن موتور از طریق بورس کالا و سایر روشها صورت پذیرفته است و این مصوبه تاثیری بر عملکرد سال جاری این شرکت نخواهد داشت.
دیروز شورای رقابت رسما در دستورالعملی عرضه خودرو در بورس کالا را لغو کرد؛ دلیل شورای رقابت برای لغو عرضه خودرو در بورس کالا چیست؟
دیروز شورای رقابت دستورالعمل جدیدی را منتشر کرد که براساس آن عرضه خودرو در بورس کالا حذف شد. در این دستورالعمل هیچ نامی از بورس نیست و تنها نام قرعهکشی به چشم میخورد.
در این دستور العمل آمده است بازار تمامی خودروهای سواری، خودروهای تولیدی، مونتاژ و وارداتی، انحصاری تشخیص داده شده است و از این پس مشمول این دستورالعمل هستند. این در حالی که ماهیت شورای رقابت حذف انحصار است و اکنون با ایجاد دستور العمل انحصار را تحکیم میکند.
در بند ۵ ماده ۵ این دستور العمل نوشته شده است که خودروسازان موظفند محصولات خود را از طریق سامانه یکپارچه فروش خودرو به فروش برسانند. بنابراین میتوان گفت که عرضه خودرو در بورس کالا متوقف شده است.|سپهر دادجوی توکلی، مدیر روابط عمومی مرکز ملی رقابت گفت: بورس یکی از ابزارهاست که از نظر شورای رقابت این ابزار در حال حاضر کارایی خاصی ندارد زیرا مزایده ظلم مضاعف به مصرف کننده است؛ ما باید طوری عمل کنیم که مصرف کننده کالا را با قیمت منصفانه درب کارخانه بخرد.
وی در مورد اینکه این موضوع به معنای افزایش قیمت کارخانهای خودرو است، گفت: با توجه به اینکه دستورالعملهای فعلی قیمت خودرو مربوط به گذشته است طبیعتاً خودروساز یک زیان انباشتهای دارد و به روز نشده و این زیان انباشته باعث شده که خودروساز تمایل چندانی به عرضه خودرو در بازار نداشته باشد؛ وقتی این دستورالعمل اصلاح و سود خودروساز تضمین شود قاعدتاً عرضه بیشتری در بازار خواهد داشت و قیمت واقعی و متعادل خواهد شد.
مدیر روابط عمومی مرکز ملی رقابت تصریح کرد: در دستورالعمل شورای رقابت آمده که مبنای تنظیم قیمت خودرو ضوابط قیمت گذاری هیأت تثبیت و تنظیم قیمتهای سازمان حمایت مصرف کننده و تولیدکننده است.
توکلی افزود: نمیتوانیم بگوییم قیمت خودرو در کارخانه مثلاً ۱۰۰ میلیون تومان، در بازار آزاد ۶۰۰ میلیون تومان و در بورس ۵۰۰ میلیون تومان است پس قیمت خودرو کاهش یافته است؛ خیر اینگونه نیست. در حقیقت شما قیمت یک کالایی که از نظر ارزش و استاندارد ۵۰۰ میلیون تومان نیست را به مصرف کننده ۵۰۰ میلیون تومان میفروشید و مصرف کننده هم خوشحال است که ارزان خریده است.
توکلی تصریح کرد: همچنین باید اشاره شود که قرار نیست زیان انباشتهای که خودروساز از قبل داشته را از مصرف کننده گرفت؛ در حالی که هم اکنون در بورس عملاً این اتفاق میافتد و مشخص است که مابه التفاوت قیمت کارخانه به جیب چه کسی میرود.
توکلی اظهار کرد: خودروهای وارداتی، مونتاژی و تولید داخل انحصاری تشخیص داده شده و بنابراین هیچ یک از خودروها دیگر در بورس عرضه نمیشوند تا زمانی که وضعیت متعادل شود.
عدم واکنش سازمان بورس
این اظهارات درحالی است که سازمان بورس هنوز واکنشی به این موضوع نشان نداده است و به نظر میرسد که وزارت صمت به هیچ عنوان اجازه عرضه خودرو در بورس کالا ندهد
سازمان بورس به عنوان متولی بازار سرمایه باید نسبت به عدم عرضه خودرو در بورس کالا و دستورالعمل شورای رقابت واکنش نشان دهد و این عدم واکنش سازمان بورس دور از انتظار کرد.
محسن علیزاده، عضو ناظر مجلس در شورای عالی بورس و اوراق بهادار از تهیه طرح استفساریه ای در واکنش به تصمیم شورای رقابت برای جلوگیری از عرضه خودرو در بورس خبر داد و گفت که احتمال طرح شکایت از شورای رقابت به دیوان عالی کشور وجود دارد.
عرضه خودرو در بورس کالا باعث میشود که بازار خودرو به تعادل برسد و خودروها با قیمت درب کارخانه معامله شوند؛ اما ساز وکار بازار آزاد بدین شکل نیست و هر خودرو میتواند افزایش قیمت چند صد میلیونی داشته باشد.
مشکل اساسی همینجاست که بورس کالا با شفافیت به تعادل بازار خودرو کمک میکند و از سوی دیگر زیان کارخانجات نیز در بلندمدت کاهش مییابد. در مقابل بازار آزاد قیمتگذاری دستوری را در پی دارد و باعث افزایش قیمت خودرو در بازار و زیان بیشتر کارخانجات میشود.
به هر ترتیب عرضه خودرو در بورس کالا باعث میشود که زیان کارخانجات کاهش و سود مردم افزایش یابد و در این بین تنها سود دلالان کاهش یافت و احتمالا علت دخالت شورای رقابت همین سود بوده است.
رئیس سازمان بازرسی کل کشور از ورود جدی سازمان به این موضوع خبرداد و تاکید کرد: این سازمان به عرضه خودرو در بورس ورود کرده چراکه زمانی که شورای رقابت هنوز از تصمیم خود عدول نکرده نباید خودرو در بازار بورس ارائه شود.
دلیل ورود شورای رقابت به قیمت گذاری خودرو
به گزارش اقتصاد۱۰۰، ذبیح الله خدائیان در حاشیه سفر به استان هرمزگان در جمع خبرنگاران حضور یافت و در پاسخ به سوال خبرنگاری پیرامون ورود سازمان بازرسی به ماجرای التهاب در بازار خودرو توضیح داد؛ براساس بند ٥ ماده ٥٨ قانون نحوه اجرای اصل ٤٤ قانون اساسی، تنظیم قیمتها؛ مقدار و شرایط دسترسی کالا و خدماتی که جنبه انحصاری دارند برعهده شورای رقابت است.
وی با اشاره به اینکه این شورا از مدتها قبل بحث تولید و عرضه خودرو در ایران را انحصاری تلقی کرده است؛ ادامه داد: تصویب دستورالعمل تنظیم قیمت برعهده شورای رقابت بود تا اینکه سال گذشته بر اساس مصوبه شورای عالی هماهنگی اقتصادی به مدت یک سال تنظیم قیمت با هماهنگی وزارت صمت به تنظیم بازار سپرده شد.
رئیس سازمان بازرسی کل کشور افزود: بر این اساس مقرر شد فروش عادی خودرو و همچنین پیش فروشهای خودرو از طریق قرعهکشی که تاریخ تحویل آنها بعد از سال ١٤٠٠ است براساس قیمت تمام شده به اضافه حدود ۱۰ درصد سود باشد.
خدائیان اظهار کرد: ریاست محترم جمهور هم یک دستورالعمل هشت مادهای را تهیه کردند که براساس این دستورالعمل وزارت صمت و خودروسازان ملکف شده بودند که ٥٠ درصد تولید را افزایش و ١٥ درصد قیمت را کاهش دهند؛ علاوه بر این بنا شده بود که ترتیبی اتخاذ شود که با افزایش تولید قرعهکشی خودرو به اتمام برسد و موانع واردات خودرو هم برداشته شود.
وی گفت: برخی از دستورات رئیس جمهور عملیاتی شده و بخشهایی هم به طور کامل اجرا نشدهاند که از جمله موارد اجرانشده میتوان به افزایش ٥٠ درصد تولید و ۱۰ درصد کاهش قیمت اشاره کرد.
رئیس سازمان بازرسی کل کشور ادامه داد: مدت زمان این مصوبه که قیمتگذاری خودرو را بر عهده وزارت صمت و ستاد تنظیم بازار گذاشته؛ آبان ماه به اتمام رسید و متأسفانه شورای رقابت عرضه خودرو را انحصاری میدانست و در حالیکه باید فرمول قیمت گذاری را انجام میداد متأسفانه به یکباره عرضه خودرو در بورس آغاز شد.
خدائیان تاکید کرد؛ در حالیکه شورای رقابت از تصمیم قبلی خود هنوز عدول نکرده و برای کالا انحصاری شده نباید عرضه خودرو در بورس آغاز میشد همین موضوع باعث افزایش قیمتها شد به گونهای که قیمت اولیه خودرو نسبت به قیمت خودرویی که در بورس کالا ارائه میشد ۱۰۰ درصد افزایش یافت.
رئیس سازمان بازرسی کل کشور از ورود سازمان به این موضوع خبرداد و تاکید کرد: این سازمان به عرضه خودرو در بورس ورود کرده چراکه زمانی که شورای رقابت هنوز از تصمیم خود عدول نکرده نباید خودرو در بازار بورس ارائه شود.
به گفته وی؛ باید فرمول و دستورالعمل قیمت گذاری در شورای رقابت تنظیم شود و سازمان بازرسی پیگیر است که این اتفاق رقم بخورد.
تصمیم رها سازی قیمت خودرو داخلی
دولت در صورتیکه تصمیم بگیرد همچنان نرخ کارخانه ای محصولات ایران خودرو و سایپا پایین تر از نرخ بازار آزاد باشد یا باید منابعی برای جبران مابه التفاوت قیمت ابلاغی و قیمت بازار آزاد را بپردازد یا موافقت کند که کارخانه ها با نرخ بازار آزاد خودروهایشان را به مردم بفروشند.
به نقل از جماران، در صورت جلسه الزامات واگذاری شرکت های ایران خودرو و سایپا که به امضای رییس سازمان خصوصی سازی، رییس سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران و معاون حمل و نقل وزارت صمت درآمده است، قرار است تا پایان سال 1401 تمام تولیدات ایران خودرو و سایپا از شمول آنچه که قیمت گذاری دستوری خوانده شده خارج شود.
در این صورت جلسه هم چنین قید شده است تکالیف عرضه و فروش محصولات این دو شرکت در صورتی که خارج از قواعد نرخ بازار باشد، باید با تامین منابع کاهش درآمد یا افزایش هزینه ها، آن هم قبل از اجرای تکلیف همراه باشد
این بند به این معنا است که دولت در صورتیکه تصمیم بگیرد همچنان نرخ کارخانه ای محصولات ایران خودرو و سایپا پایین تر از نرخ بازار آزاد باشد یا باید منابعی برای جبران مابه التفاوت قیمت ابلاغی و قیمت بازار آزاد را بپردازد یا موافقت کند که کارخانه ها با نرخ بازار آزاد خودروهایشان را به مردم بفروشند.
افزایش قیمت خودرو همچنان ادامه دارد و کارشناسان حوزه صنعت خودرو معتقدند با توجه به عوامل تعیین کننده وضعیت تولید و بازار، قیمتها در حال صعود است تا جایی که رکود تورمی تا پایان سال ادامه خواهد داشت.
همواره قیمتها در بازار خودرو وابستگی شدیدی به افزایش قیمت دلار دارد و با هر نوسان قیمت در بازار ارز، خودرو شروع به سبقت گرفتن در جاده گرانی میکند.
این روزها نبود ثبات نرخ ارز باعث تغییر قیمت در بازارها شده و قیمت خودرو نیز تحت تأثیر همین بی ثباتی به مسیر گرانی خود ادامه داده است.از سوی دیگر از ابتدای دولت سیزدهم، بحث آزادسازی واردات خودرو مطرح شد و وزارت صمت از همان ابتدا وعده ازسرگیری واردات را به متقاضیان این خودروها داد. اما اجرای طرح واردات خودرو که از ابتدای سال جاری به طور رسمی اعلام شده همچنان در هالهای از ابهام قرار دارد.
با توجه به تعداد خودروهای وارداتی، بعید به نظر میرسد که انحصار بازار خودرو از بین برود و این نیز عاملی بر تشدید وضعیت بحران قیمت در بازار خودرو است.
به نظر میرسد تمام این عوامل تعلل از آزادسازی دوباره واردات خودرو تا نوسان نرخ ارز و عرضه قطره چکانی خودرو به بورس کالا نمیتواند تب داغ افزایش قیمتها در بازار خودرو در نیمه دوم سال را کاهش دهد.
این در حالی است که متولیان صنعت خودرو ادعا دارند تولید خودرو نسبت به سال گذشته رشد ۵.۷ درصدی را تجربه کرده است، اما کارشناسان این حوزه همچنان معتقدند حضور دلالان در بازاری که عرضه کم و خریدوفروش در رکود است، نشانگر روزهای سخت برای متقاضیان واقعی است.
اسد کرمی، نایب رئیس اتحادیه نمایشگاه داران خودرو تهران در خصوص عوامل تاثیرگذار بر نوسان قیمت خودرو در بازار گفت: ابهام در واردات خودرو، عرضه خودرو در بورس کالا و قیمت دلار، به شدت بر قیمت خودروها تأثیر گذاشته است چراکه سرنوشت هیچ یک از این عوامل به درستی مشخص نیست.
وی ادامه داد: با بررسی قیمتها در بازار متوجه خواهید شد که از آبان سال ۱۴۰۰ تا به امروز بیش از ۳۵ درصد در تمامی خودروها افزایش قیمت ایجاد شده که این سیگنال خوبی برای بازار خودرو نیست.
به گفته نایب رئیس اتحادیه نمایشگاه داران خودرو تهران، عرضه فعلی خودرو به بازار جوابگوی تقاضا نیست و جبران این کاستی با وعده واردات و عرضه محدود خودرو به بورس کالا عملیاتی نخواهد شد.
وی گفت: عوامل دست به دست داده اند تا قیمتها در بازار روند صعودی را حفظ کند. احتمال رکود تورمی تا پایان سال با توجه به وضعیت مدیریت فعلی دولت در بازار خودرو خیلی زیاد است و حداقل تا پایان سال خبری از ارزانی خودرو نیست.