خبر مهم مالی برای یارانه بگیران

به گزارش پایگاه خبری رستانیوز: یارانه نقدی در این سالها به عنوان کمک هزینه معیشتی برای خیلی از خانوارهای کم درآمد بوده است و یارانه نقدی برای هر فرد 45 هزارتومان در نظر گرفته شده است . در رابطه با یارانه نقدی در این مدت اخیر اخبار زیادی منتشر شده که هنوز عملی نشده است.علاوه بر یارانه نقدی، یارانه معیشتی هم به بعضی از خانوارها تعلق میگیرد. در زیر خبر مهمی درباره افزایش مبلغ یارانه نقدی را باهم می خوانیم

۱۰۰ هزار میلیارد تومان یارانه به اقشار آسیب‌پذیر اختصاص می‌یابد. این خبری است که معاون وزیر اقتصاد اعلام کرده و به‌نظر می‌رسد این گزاره پیشنهادی وزارت اقتصاد برای جبران فشار ناشی از حذف ارز ترجیحی در بودجه سال آینده باشد. هادی قوامی درباره حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی در بودجه ۱۴۰۱ می‌گوید: در لایحه بودجه ۱۴۰۱ دولت، ارز ترجیحی ۴۲۰۰ تومانی وجود ندارد و تخصیصی برای اعطای این ارز درنظر گرفته نشده است. احسان خاندوزی وزیر اقتصاد در تکمیل این گزاره می‌گوید: دولت قائل به این است که ارز ۴۲۰۰ تومانی به‌صورت تدریجی حذف شود که شوک به‌دنبال نداشته باشد. او توضیح می‌دهد: ارز ترجیحی دارو حفظ خواهد شد و درخصوص نان که قوت غالب مردم است نیز فشاری وارد نخواهد شد. همزمان سید ابراهیم رئیسی، رئیس‌جمهوری، دیروز در جمع دانشجویان دانشگاه شریف گفت: دولت لایحه حذف ارز ترجیحی را از مجلس پس نگرفته است.

پیشنهاد احتمالی دولت

به‌نظر می‌رسد دولت تصمیم دارد لایحه پیشنهادی خودش را که فوریت آن در مجلس رد شده، در قالب لایحه بودجه سال آینده پیگیری کند. براساس لایحه دولت، سقف بودجه ارزی یارانه‌ کالاهای اساسی و دارو از ۸ میلیارد دلار به ۱۲.۶ میلیارد دلار افزایش خواهد یافت. هرچند در لایحه پیشنهادی دولت جزئیاتی از نحوه هزینه‌کردن این میزان اعتبار اعلام نشده بود اما هدف این بود که بخشی از این مبلغ صرف واردات کالاهای اساسی و نهاده‌های دامی و دارو شده و بخشی هم به‌صورت مستقیم در قالب کارت خرید اعتباری بین اقشار نیازمند توزیع شود. بررسی‌های سازمان برنامه و بودجه، حجم یارانه کالاهای اساسی و نهاده‌های کشاورزی را در سال‌جاری، ۳۰۰ هزار میلیارد تومان نشان می‌دهد. حالا به‌نظر می‌رسد دولت به این نتیجه رسیده که ارز ترجیحی را حذف نکند، به همین دلیل دست‌کم در سال آینده همچنان واردات کالاهایی چون نهاده‌های دامی، گندم و دارو با ارز دولتی صورت می‌گیرد اما درباره برخی اقلام ازجمله روغن ممکن است یارانه ارزی آن حذف شده و مابه‌التفاوت آن به‌صورت ریالی به افراد مشمول پرداخت شود. البته تصمیم دیگر دولت این است که بخشی از منابع سازمان هدفمندی یارانه‌ها براساس آمایش سرزمین در استان‌های مختلف برای طرح‌های توسعه‌ای هزینه شود.

مطالعات نشان داده اثربخشی یارانه‌های پنهان، ازجمله یارانه ارز ۴۲۰۰ بر سفره خانوارها، به‌شدت کاهش یافته و فشار آن بر بودجه دولت بالا رفته است، به همین دلیل یکی از گزینه‌های روی میز دولت و مجلس این است که از یک‌سو نرخ ارز ترجیحی را افزایش دهند و از سوی دیگر به‌صورت تدریجی و گام‌به‌گام در مقطع زمانی متفاوت و نه یک‌باره، نظام پرداخت یارانه‌ها به سمت حمایت مستقیم و نقدی تغییر کند. دولت به این جمع‌بندی رسیده که اثربخشی یارانه‌های پنهان و آشکار ازجمله ارز ترجیحی بر سفره خانوارها به‌شدت کاهش یافته و فشار آن بر بودجه کشور سنگین‌تر شده و به همین دلیل یکی از فرضیه‌های‌ جدی این است که پرداخت یارانه‌ها به‌صورت تدریجی به شکل مستقیم و نقدی انجام پذیرد. پیش از این هم هادی قوامی، معاون پارلمانی وزیر اقتصاد گفته بود: ارز ۴۲۰۰ تومانی حذف نمی‌شود اما شکل پرداخت آن قرار است تغییر کند، زیرا اگر مابه‌التفاوت نرخ ۴۲۰۰ را با نرخ نیمایی حساب کنیم، ۳۰۰ هزار میلیارد تومان خواهد شد که دولت نمی‌خواهد این مبلغ را وارد ردیف‌های بودجه کند، بلکه می‌خواهد با هدف حمایت از دهک‌های آسیب‌پذیر کارت خریدی بدهد که فقط برای خرید کالاهای اساسی مانند مرغ، تخم‌مرغ، گوشت قرمز و روغن قابل استفاده باشد.

نظر مجلس درباره افزایش مبلغ یارانه نقدی

مسعود میرکاظمی، رئیس سازمان برنامه و بودجه گفته است: با توجه به توزیع یارانه‌ها در بخش‌های مختلف آثار مثبت و اثربخشی مطلوب و قابل قبولی در بهبود سفره مردم، شاخص کلان اقتصادی و بخش تولید دیده نمی‌شود.

هرچند رئیس سازمان برنامه و بودجه می‌گوید یارانه نقدی تاثیری در بهبود معیشت مردم نداشته، اما آخرین اخبار حاکی از افزایش این مبلغ احتمالا تا پایان فصل پاییز است.

اگرچه عده‌ای معتقدند ترکیب دولت رئیسی در کنار وعده‌های انتخاباتی او احتمال محقق‌شدن تغییرات در نظام پرداخت یارانه را جدی‌تر می‌کند، اما کسری بودجه و منابع مالی مورد نیاز برای اجرای این طرح‌ها همچنان محل سؤال هستند، علاوه بر اینکه براساس اظهارات پیش از انتخابات رئیسی، احتمالا باید تا پایان فصل پاییز در انتظار وقوع تحولات یارانه‌ای بمانیم.

رئیسی در برنامه‌های انتخاباتی خود بار‌ها به ناکافی بودن مبلغ یارانه نقدی اشاره کرده بود و اکنون گفته می‌شود افزایش مبلغ یارانه یکی از برنامه‌های دولت سیزدهم است و تمامی اعضای دولت برسر اجرای آن اتفاق نظر دارند. با این‌همه پرداخت مبالغ مشابه یارانه در مرداد ماه ۱۴۰۰ نشان داد برنامه افزایش یارانه درصورتی که قرار بر اجرای آن باشد و به سبک معمول وعده‌های انتخاباتی به فراموشی سپرده نشود، ظاهرا به زمان بیشتری نیاز دارد.

اما اگر قرار بر تغییر مبالغ یارانه از آذر ماه امسال باشد، ممکن است مبلغ یارانه چقدر شود؟ در حال حاضر دو یارانه واریز می‌شود.

اولین یارانه واریزی مهر همانند ماه‌های قبل یارانه معیشتی بنزین است. طبق زمان‌بندی که از دومین مرحله واریز یارانه‌ها اجرایی شد، واریز یارانه معیشتی بنزین در روز دهم هر ماه انجام می‌شود. یعنی یارانه معیشتی مردم در مهر حدود دو هفته دیگر پرداخت می‌شود.

همچنین مبلغ این یارانه از ابتدا تاکنون بدون تغییر بوده، به نحوی که خانواده‌های یک نفره ۵۵ هزار تومان، خانواده‌های دو نفره ۱۰۳ هزار تومان، خانواده‌های سه نفره ۱۳۸ هزار تومان، خانواده‌های چهار نفره ۱۷۲ هزار تومان و خانواده‌های پنج نفره و بیشتر ۲۰۵ هزار تومان یارانه معیشتی می‌گیرند.

یارانه نقدی، دومین واریزی مهر است. این یارانه نیز براساس زمانبندی باید در روز بیستم مهر به حساب سرپرستان خانوار واریز شود. مبلغ این یارانه نیز طی چندین سال گذشته بدون تغییر بوده، به نحوی که همه‌ی خانوار‌های مشمول مبلغ ۴۵ هزار و ۵۰۰ تومان به‌ازای هر یک از اعضای خانواده دریافت می‌کنند.

با وجود چنین روندی تاکنون دو سناریو رقم دار منتشر شده است.

اولین آن مربوط به اظهارات ابراهیم رئیسی است که برای کاهش هزینه خانواده‌ها وعده داده که کارت اعتباری معیشت صادر می‌شود. بر این اساس به ازای هر یک از اعضای خانوار در سه دهک اول ۲۰۰ هزار تومان و دو دهک بعدی ۱۵۰ هزار تومان اعتبار ماهانه قرض‌الحسنه با کارمزد دو درصد تخصیص یابد.

این یارانه برای خانواده پنج نفره سه دهک اول ۲۰۰ هزار تومان و برای دهک‌های چهارم و پنجم ۱۵۰ هزار تومان به‌ازای هر نفر است. آنطور که رئیسی گفته این کمک‌های معیشتی قرار است به دولت برگردد، اما او گفته به خانواری که در پرداخت اقساط مشکل داشته باشد یارانه بازپرداخت تعلق می‌گیرد.

اما دومین اظهار نظر مربوط به محسن رضایی است. پیشنهاد معاون اقتصادی رئیس‌جمهور چیست؟ محسن رضایی وقتی کاندیدای ریاست جمهوری بود گفت که یارانه‌ها را ۱۰ برابر می‌کند و ۶۰ میلیون نفر یارانه ۴۵۰ هزار تومانی می‌گیرند؛ بنابراین دومین سناریو در دولت به اظهارات معاون اقتصادی برمی‌گردد که به احتمال زیاد پیشنهاد افزایش ۱۰ برابری را در دولت مطرح می‌کند.

علاوه بر این، جوان‌ترین وزیر کابینه دولت رئیسی موافقت خود را با افزایش یارانه‌ها اعلام کرده است. وزیر کار از روش جدید برای شناسایی مشمولان یارانه گفته است. حجت الله عبدالملکی گفته است: قطعا این یارانه‌ای که الان پرداخت می‌شود اثر رفاهی ویژه‌ای ندارد.

جدا از بدنه دولت، در مجلس نیز زمزمه‌های در حوزه کاهش یا افزایش یارانه‌ها وجود دارد، مجلسی‌ها به دنبال این هستند که موضوع حذف یارانه‌ها را به رفراندوم بگذارند. آیا دولت و مجلس یارانه‌ها را افزایش خواهند داد؟