پروتکل فیفا برای بازگشت به فوتبال در دوران کرونا

به گزارش خانه فوتبال، به نقل از سازمان لیگ فوتبال ایران، متن کامل پروتکل فدراسیون بین المللی فوتبال برای از سرگیری رقابت‌های فوتبال در دوران کرونا توسط مرکز پزشکی سازمان لیگ فوتبال ایران (ایفمارک) ترجمه شد.

دکتر زهره هراتیان مدیر پزشکی سازمان لیگ فوتبال ایران در این مورد اظهار داشت: در روز‌های گذشته برخی رسانه‌ها به طور ناقص این پروتکل را منتشر کردند که ما برای آگاهی اهالی فوتبال متن کامل و دقیق پروتکل بهداشتی فیفا را برای بازگشت به فعالیت‌های فوتبالی را ترجمه و منتشر کردیم که می‌توانید این پروتکل را در زیر بخوانید:

مقدمه

در۱۶ آپریل ۲۰۲۰، فیفا کارگروهی جهت مواجهه باپاندمی بیماری کرونا ویروس کووید ۱۹ جهت تدوین ملاحظات پزشکی بازگشت به فعالیت‌های فوتبال در همه سطوح در کل دنیا تشکیل داد.

اعضای کارگروه افرادی پزشک از هر ۶ کنفدراسیون دعوت شدند تا معیار‌های مورد نیاز برگزاری مجدد ایمن فوتبال و ملاحظات مورد نیاز جهت ارزیابی پزشکی آن را تدوین کنند.

۶ نماینده علمی پزشکی از هر کنفدراسیون به همراه دو نماینده پزشکی فیفا و یک مشاوره خارج سیستم کارگروه پزشکی تدوین پروتکل کووید ۱۹ را تشکیل دادند.

مشاوره از این افراد جهت کلیه ملاحظات کلیدی بازگشت به فعالیت‌های فوتبال در قالب نامحدود انجام شد. پروتکل آماده شده با گروه خبری در سازمان بهداشت جهانی (WHO) و کمیته پزشکی فیفا به اشتراک گذاشته شده و نظرات آن‌ها در پروتکل نهایی لحاظ گردید. همه افراد کارگروه فرصت مستعد جهت اصلاح پروتکل را داشتند. این دستورالعمل بحث‌های متعدد اعضای کارگروه بوده که به اتفاق آرا تدوین شده است. هدف از این پروتکل در نظر گرفتن ملاحظات پزشکی در شروع مسابقات فوتبال در زمان پاندمی کووید ۱۹ می‌باشد. این پروتکل می‌بایست مطابق با استاندارد‌های پزشکی بین المللی و دستورالعمل‌های ملی بر اساس بهداشت عمومی در اجتماعات باشد.

پاسخ فوتبال به کووید ۱۹

سازمان بهداشت جهانی (WHO) اعلام کرد کووید ۱۹ یک پاندمی است که تبعات زیادی درزندگی همه بر جا گذاشته. این پاندمی باعث ایجاد اثرات قابل توجهی مانند عوارض بیماری، رکود اقتصادی و تغییر سبک زندگی اجتماعی افراد شد.

قدرت انتقال با عوامل ویروس و ایجاد سندروم تنفسی حاد و شدید کروناویروس

(SARA-COV-۲) و شدت بیماری آن باعث افزایش میزان کشندگی و عوارض جانبی در مقایسه با سایر عفونت‌های تنفسی شده است. اقدامات کاهش دهنده و حمایتی سازمان بهداشت جهانی اجبارات دولت‌ها، مقامات محلی و سازمان‌های ورزشی، شرکت‌ها و افراد جهت حفظ زندگی ادامه خواهد داشت اگرچه ادامه نامشخص، محدودیت‌های حرکتی و دیگر محدودیت‌ها در سبک زندگی روزمره غیرممکن است.

اقدامات بهداشتی و اجتماعی فعلی که از منطقه‌ای به منطقه دیگر متفاوت است یک استراتژی کامل و نهایی نیست بلکه فرقی برای خرید زمان است همکاری‌های بین المللی و بین بخشی دولت‌ها و مقامات بهداشتی برای ایجاد منابع و سیستم‌های مورد نیاز شامل:

• انجام تست: هر موردی که تست می‌شود در کنار داشتن راهکار‌های پیشگیری موثر در محل می‌باشد.

• شناسایی پیگیری: تمام موارد تایید شده مبتلا به کووید ۱۹ و شناسایی تماس با هرمخاطب و جلوگیری از انتقال بیماری.

• درمان: کلیه مبتلایان با ظرفیت کافی تیم بهداشتی، دستگاه‌های تهویه دهنده و کارکنان درمان شوند.

اکثر قریب به اتفاق مسابقات فوتبال در سطح دنیا در طول همه گیری کووید ۱۹ متوقف شده است. با این حال فوتبال دارای مزایای سلامتی اجتماعی و اقتصادی برای فرد و جامعه است.

فیفا، سازمان بهداشت جهانی و بسیاری از دولت‌ها برای ارتقاء انواع خاصی از فعالیت‌های بدنی که می‌توانند سیستم ایمنی بدن و سلامتی جسم و روان را ارتقاء دهند همکاری می‌کنند.

در حالی که در بسیاری از کشور‌ها و مناطق کنترل بیشتری در انتقال کووید ۱۹ ایجاد می‌شود زمان مناسبی است که ورزش تیمی چه حرفه‌ای و چه آماتور مجدداً آغاز شوند که این عمل در کشور‌های خاصی دیده شده است.

با توجه به وضعیت جدید ویروس کووید ۱۹ شواهد علمی کمی در مورد این بیماری و نقش مشارکت ورزشی و فعالیت بدنی در انتقال عفونت وجود دارد، باید بپذیریم که ویژگی‌های کووید ۱۹ ممکن است ناشناخته باقی بمانند از این رو ارزیابی مناسب خطر می‌بایست توسط مقامات محلی و دستگاه‌های حاکمیت انجام شود و سیاست‌های کاهشی و تغییرات بنیادی اعمال شود تا خطرات احتمالی برای شرکت‌کنندگان در فوتبال به حداقل برسد. وظیفه دستگاه‌های حاکم و فدراسیون‌های عضو از سرگیری فعالیت‌های فوتبال اقدامات حمایتی جهت تحقیق در مورد انتقال مرتبط با فوتبال و اقداماتی در زمینه تشخیص شناسایی موارد تماس و درمان بیماران و انتشار دانش به دست آمده به جامعه علمی و پزشکی می‌باشد.

پیش بینی شده که هر کنفدراسیون یک نماینده پزشکی علمی مشخص داشته باشد که توصیه‌های لازم درباره از سرگیری ایمنی مسابقات فوتبال را ارائه دهند.

فوتبال تنها باید زمانی ادامه داشته باشد که تمام مزایای بهداشتی اجتماعی و اقتصادی از خطرات ناشی از کووید ۱۹ فراتر باشد و حداکثر امنیت ورزشکاران، کارکنان، هواداران و جامعه تامین شود فیفا به اینکه فعالیت‌های فوتبالی در درجه دوم بعد از سلامت قرار دارد تاکید ویژه دارد. تمرکز و حمایت از سلامت جسمی و روانی هر فرد در سطح جهانی باید مورد نظر هر تصمیم گیری در بازگرداندن فعالیت‌های فوتبال باشد.

عبور از دوره محدودیت‌های اعمال شده

فوتبال تحت شدیدترین محدودیت‌ها در طول یک بیماری همه‌گیر (lock down) امکان پذیر نیست.  نیاز است که "کاهش عادی " به "عادی جدید" تبدیل شود. کاهش محدودیت‌ها در یک بازه زمانی و تدریجی اجرا می‌شود که در کشور‌های مختلف متفاوت است و پیش‌بینی می‌شود که این دستورالعمل‌ها مطابق با توصیه‌های بهداشت عمومی محلی که توسط دولت‌ها تدوین شده اجرا شود.

موارد زیر قابل پیش بینی است:

•مناطق و فدراسیون‌هایی که موارد ابتلای کمتری دارند می‌توانند در یک مدل گام به گام و استراتژیک محدودیت‌ها را کاهش دهند.

• فاصله فیزیکی و استاندارد‌های بهداشت فردی در بازه زمانی طولانی افزایش یابد.

• ارزیابی خطر و روش‌های کاهش مناسب آن از قبل ایجاد و به روز رسانی شده و فعال سازی مناسب طبق توصیه‌های فیفا و سازمان بهداشت جهانی انجام شود.

معیار‌های تسهیل بازگشت به شرکت در مسابقات

در این مرحله پررنگ کردن راهنمایی‌هایی که با هدف جلوگیری از شیوع و یا عفونت مجدد ناشی از کووید ۱۹ و عوارض ناشی از آن می‌باشد ضروری است.

اجرای این اقدام مهم است و به۳ دسته تقسیم می‌شود:

۱) بهداشت و رعایت فاصله (در یک محیط تمرینی و رقابتی شامل امکانات و استادیوم ها)

• آگاه‌سازی از دستورالعمل‌های فعلی مقامات ملی و محلی، سازمان بهداشت جهانی و فدراسیون فوتبال درباره آخرین تحولات مربوط به کووید ۱۹ که شامل توصیه‌ها و دستورالعمل‌های بهداشت عمومی جهت کنترل و جلوگیری از شیوع ویروس می‌باشد.

• حفظ فاصله فیزیکی، یعنی فاصله حداقل یک متر

• اقدامات بهداشتی و ترغیب کننده مانند:

• شستن دست‌ها، استفاده از مواد ضدعفونی کننده دست.

• جلوگیری از لمس چشم، دهان و بینی.

• پوشاندن دهان و بینی با آرنج خم شده یا دستمال کاغذی هنگام سرفه یا عطسه.

• دفع دستمال‌های آلوده در ظرف درب دار.

• ضد عفونی مرتب تجهیزات ورزشی و مناطق با رفت و آمد بالا.

• اجتناب از اشتراک تجهیزات ورزشی مانند بطری‌های آب.

• استراتژی‌هایی جهت محدود کردن تماس و ارتباط مثلا استفاده از سیستم درب‌های یکطرفه در ساختمان‌ها و باز نگه داشتن درب‌ها.

• پرهیز از دست دادن، زدن دست‌ها به یکدیگر و هرگونه تماس بدنی.

• برنامه‌ریزی جهت مراقبت از افرادی که نیاز به مراقبت‌های بهداشتی خاص و همزمان فعالیت بدنی دارند. این افراد باید از انجام فعالیت بدنی شدید خود داری کنند مگر این که از نظر پزشکی انجام فعالیت بدنی برای آن‌ها بی خطر باشد.

• تامین خواب و تغذیه کافی.

۲) انجام تست و نظارت در صورت لزوم

• تحت نظر داشتن بازیکنان از نظر هرگونه علائم شبیه آنفولانزا، جدا کردن افراد مبتلا و تماس فوری با ارگان ارائه دهنده مراقبت‌های بهداشتی در صورت بروز هرگونه بیماری تنفسی.

• اجرای اقدامات محافظتی توصیه شده از جمله بررسی‌های بهداشتی روزانه (چک علائم تنفسی تا دمای بدن و همچنین تست‌های آزمایشگاهی کووید ۱۹)

• انجام تست‌های اختصاصی تنفسی قلبی و عضلانی به روش‌های توصیه شده توسط متخصصان مراقبت‌های پزشکی و بهداشتی متناسب با در دسترس بودن، در معرض بودن کووید ۱۹، مسائل مالی و سطح رقابت ها.

• انجام تست‌های آزمایشگاهی شرکت کنندگان فوتبال به دسترس بودن، قابلیت اطمینان و اعتبار کیت‌های آزمایشگاهی بستگی دارد.

حائز اهمیت است که نحوه استفاده از کیت‌های آزمایشگاهی از مسیری غیر از منابع و توانمندی‌های مقامات بهداشت محلی و ملی و پروتکل‌های آن‌ها نباشد.

در استفاده از کیت‌های آزمایشگاهی شرط اعتبار علمی، دسترسی و تایید مقامات بهداشتی محلی و آموزش آشنایی با مراحل تست و تفسیر نتایج آن مهم است.

در آینده آزمایش منظم (احتمالاً تست پی سی آر و آنتی بادی) به احتمال زیاد بخشی از تمرینات گروهی، مسافرت و مسابقه خواهد بود.

شواهد حمایت کننده استفاده از تست آزمایشگاهی به سرعت در حال رشد است و اسناد مربوط به آن به روز می‌شود و به عنوان شواهد تکمیلی بیان خواهد شد.

یک روش غربالگری کووید ۱۹ پیشنهادی به شرح زیر است:

کلیه بازیکنانی که به فوتبال حرفه‌ای باز می‌گردند باید از نظر بیماری کووید ۱۹ تست شوند تا احساس ایمن بودن، اعتماد به نفس روانی آن‌ها در تیم و محیط اطراف ایجاد شود.

الف) اولین تست ۷۲ ساعت قبل از شروع فعالیت‌های فوتبالی گرفته می‌شود تا از حضور افراد منفی کاذب (حامل‌های بدون علامت ویروس) جلوگیری شود.

ب) آزمایش دوم قبل از شروع اولین تمرین انجام می‌شود.

ج) شرکت کنندگان در فوتبال در خانه‌های محل‌های مشخص شده در باشگاه‌ها توسط پزشکان تیم طبق پیشنهادات بهداشتی و دستورالعملی محافظتی آزمایش می‌شود.

استفاده از روش‌هایی مانند ماندن در ماشین در حین ارزیابی.

د) شرکت کنندگان در فوتبال که تست مثبت دارند مجاز به شرکت در هیچ فعالیت فوتبالی نخواهند بود و می‌بایست دستورالعمل مقامات بهداشتی کشور میزبان را رعایت کنند.

ه) تنها شرکت‌کنندگان در فوتبال که تست منفی دارند مجاز به شرکت در فعالیت‌های فوتبالی خواهند بود.

۳) اقدامات احتیاطی و مسافرت (از جمله اقامت در هتل و خانه):

• ضدعفونی کردن ماشین‌های حامل نقل و انتقال به مسابقات و محل تمرین

• حفظ بهداشت اسکان و تهیه و توزیع مواد غذایی

• استفاده از کارمندان محدود جهت به حداقل رساندن انتقال ویروس

• اجرا و حفظ اقدامات رعایت فاصله فیزیکی

ارزیابی ریسک رویداد‌های فوتبال

اجتماعات گسترده به طور کلی احتمال انتقال کووید ۱۹ را افزایش می‌دهند. مدیران بهداشت عمومی در مورد احتمال رخداد موجب بعدی عفونت محتاط هستند؛ بنابراین مهم است که با انجام اقدامات لازم از پیشگیری و کنترل شیوع کووید ۱۹ اطمینان حاصل شود. ادامه فعالیت‌های ورزشی وابسته به ارزیابی قوی ریسک و توجه به کاهش آن و توجه به عواملی که ممکن است به گسترش کووید ۱۹ علی‌رغم اینکه انتقال جهانی کووید ۱۹ در حال حذف باشد، می‌باشد.

فدراسیون‌های فوتبال در حال ارتباط با مقامات بهداشت و درمان می‌باشند تا یک ارزیابی جامع از خطر و یقین امنیت مسابقات فوتبال داشته باشد.

عوامل کلیدی زیر جهت یقین خطر بسیار مهم هستند:

• قوانین ملی و مختص ورزش.

• شواهد انتقال ملی/ محلی کوید ۱۹.

• نیازمندی‌های افراد جهت مسافرت از مناطق شیوع بالا.

• سایز اجتماعات گسترده که بهتر است با انجام مسابقات پشت در‌های بسته میزان انتقال کاهش یابد حضور افراد با خطر بالا (افراد‌ای ۶۵ سال افراد با شرایط خاص پزشکی).

• زیرساخت‌های بهداشتی و درمانی در محلی که مسابقه برگزار می‌شود.

• محدودیت‌های مسافرتی و توصیه‌های بهداشتی در منطقه‌ای که بازیکنان قرار است سفر کنند.

ملاحظات سلامت بدنسازی و آسیب بازیکن

تاثیر دوران ایزوله و عدم تمرین بازیکنان مورد بررسی قرار گرفته است. لازم است ملاحظاتی جهت بدنسازی‌های مختلف برای فوتبالیست‌ها به هنگام بازگشت به مسابقات و تمرینات جهت پیشگیری از خطر افزایش ریسک آسیب در نظر گرفته شود.

باید به نکات زیر توجه کرد:

• آیا بازیکن به کووید ۱۹ قبلا دچار شده و اگر مبتلا شده دچار عوارض شده یا خیر.

• مدت زمان قرنطینه و عدم تمرین.

• سطح فعالیت بدن که بازیکن در دوران محرومیت حفظ کرده است.

• مدت زمان مورد انتظار جهت بازگشت به تمرین /مسابقه؛ بنابراین طبق هر یک از نکات فوق، بسیار مهم است که زمان کافی جهت بازگشت به تمرین و مسابقه داده شود به طوری که:

• در زمان از سرگیری فعالیت‌های ورزشی غربالگری و آزمایش مناسب پزشکی از نظر جسمی و روحی انجام شود.

• زمان مناسب در دوره پیش از مسابقات جهت تدوین یک برنامه تمرینی کامل هوازی و قدرتی وجود داشته باشد.

• زمان مناسب جهت ایزوله کردن تمرینات، تمرینات گروه‌های کوچک، تمرینات تیمی و تمرینات تخصصی فوتبال وجود داشته باشد.

باید به بازیکنان الزامات و تعهدات مربوط به مصرف مواد ممنوعه و خطر استفاده از آن‌ها به خصوص مصرف دارو‌ها یا مکمل‌هایی که ممکن است جهت مقابله با کووید ۱۹ مصرف‌کننده گوشزد شود.

فوتبال آماتور و پایه

دستورالعمل فوق که برای فوتبال حرفه‌ای کاربرد دارد برای فوتبال آماتور و پایه نیز قابل اجرا است.

ارزیابی بهداشت شخصی، ایزوله کردن فرد علامت دار، حفظ فاصله فیزیکی، محدود کردن مقدار افراد یک گروه و محدود کردن سفر‌های غیر ضروری موثرترین ابزار جهت پیشگیری از شیوع ویروس است.

جهت جلوگیری از در معرض قرار گرفتن و شیوع باید احتیاطاتی در محیط تیمی اعمال شود. از سرگیری فعالیت‌های فوتبال می‌تواند مزایای سلامتی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی بسیاری را برای جامعه متاثر از کووید ۱۹ به دنبال داشته باشد.

با این وجود تمام تصمیمات مربوط به بازگشت باید با رعایت دقیق دستورالعمل‌های بهداشت عمومی منطقه‌ای و ملی اتخاذ شود. اصل علم دستورالعمل این است که از سرگیری فعالیت‌های فوتبال نباید سلامت افراد یا جامعه را به خطر بیندازد. علاوه بر این از سرگیری فعالیت‌های فوتبال باید بر اساس اطلاعات سلامت باشد و اطمینان از ایمن بودن و عدم افزایش خطر انتقال کووید ۱۹ حاصل شود.

از سرگیری فعالیت‌های فوتبال آماتور و پایه باید به صورت مرحله‌ای و در مرحله اول فعالیت گروه‌های کوچک به صورت غیر تماسی قبل از فعالیت در گروه‌های بزرگ صورت پذیرد. پیشرفت و عبور از هر مرحله می‌بایست توسط دستورالعمل‌های فردی و محلی با در نظر گرفتن اپیدمیولوژی ملی و محلی، استراتژی‌های کاهشی خطر و ظرفیت و توانایی سیستم بهداشت عمومی یقین شود.

این برنامه شامل از سر گیری ورزشی در فضای باز برای کودکان همراه با اقدامات محدودیت فاصله فیزیکی برای غیر شرکت‌کنندگان مانند والدین آن‌ها می‌باشد.

یادآوری این نکته حائز اهمیت است که فوتبال حرفه‌ای و تفریحی باید به بخشنامه‌های مسئولان بهداشت عمومی مربوطه پاسخگو باشد.

افزایش انتقال کووید ۱۹ در آینده ممکن است مسئولان محلی را مجبور به اتخاذ تصمیمات محدودکننده فعالیت نماید. تشخیص یک مورد مثبت کووید ۱۹ در یک باشگاه فوتبال تفریحی یا یک سازمان منجر به پاسخ بهداشت عمومی شود. این پاسخ می‌تواند شامل قرنطینه یک تیم کامل یا یک گروه بزرگ و یا افراد در تماس برای یک دوره معین شود.

در نبود واکسن، هنگام برنامه ریزی هر فعالیت ورزشی تفریحی باید نکات زیر مورد توجه قرار گیرد:

بهداشت فردی

میزان شستشوی دست با صابون یا ضدعفونی کننده‌های دستی همراه با ضدعفونی منظم سطوح و مناطق مختلف هم در خانه و هم در مناطق تفریحی را افزایش دهید. از لمس سطوح پر تماس مانند دستگیره‌های در، دیوار‌ها یا پنجره‌ها و ... خودداری کنید. بطری‌های آب را به اشتراک نگذارید، یا از بطری‌های تیمی استفاده نکنید و همچنین هنگام سرفه و عطسه با آرنج خم شده یا دستمال کاغذی جلوی دهان خود را بگیرید و سپس دستمال را درسطل درب دار دور بیندازید.

باید از تف کردن اجتناب کرد چرا که حالت اصلی انتقال ویروس در ترشحات تنفسی است. دستورالعمل استفاده از ماسک در بین مردم کشور‌های مختلف متفاوت است. توصیه‌های اولیه استفاده از ماسک نبود، با این حال بسیاری از کشور‌ها در حال حمایت از استفاده از آن‌ها هستند به ویژه اینکه عرضه ماست نیز افزایش یافته است.

ماسک جراحی ممکن است از ابتلا به بیماری و شیوع بیماری جلوگیری کند. با این وجود باید توجه داشت که ماسک‌هایی از این دست در سطح جهانی کمبود دارند و استفاده از آن‌ها نباید از اثربخشی و توانایی‌های مقامات بهداشت محلی و ملی جلوگیری کند.

حفظ فاصله فیزیکی

انجام این کار در خانه، محل کار و هنگام مسافرت در راستای فعالیت‌های فوتبالی آسان‌تر است. با کاهش محدودیت‌های حضور در مجامع و مجاز شدن فعالیت‌های فوتبال لازم است که این ملاحظات را در زمین و در ذهن خود هم داشته باشیم.

جهت حفظ فاصله فیزیکی نیاز به تمرینات خاصی است. استفاده از جلسات تمرینی گروهی کوچکتر یا مسابقات منطبق با مشاوره‌های محلی و ملی در آن زمان، خطر ابتلا به عفونت را محدود می‌کند و در صورت بروز عفونت به طور بالقوه تعداد افرادی که موظف به خود قرنطینگی هستند محدود می‌شود.

به دلیل مبادله دائمی هوا فعالیت‌های فضای باز ایمن‌تر تلقی می‌شود.

با توجه به امکانات فضا‌های بسته احتمال پراکنده شدن قطرات تنفسی به وسیله تهویه وجود دارد.

در صورت امکان مناطق عمومی باید به خوبی تهویه شود.

از تماس فیزیکی مانند دست دادن یا در آغوش کشیدن باید خودداری شود.

استفاده از رختکن‌ها و دوش‌ها می‌بایست منتفی شود. توصیه می‌شود بازیکنان تعویض لباس را در منزل انجام داده و به سر تمرین یا مسابقه آمده و بعد از آن هم در منزل به حمام بروند.

خودآزمایی‌ها

خودآزمایی جهت جلوگیری از انتقال بیماری توسط افرادی که از ناقل بودن خود آگاهی ندارند بسیار مهم است. تشخیص این موارد در صورت تب بالا (بالای ۵/۳۷ درجه سانتیگراد)، سرفه، تنگی نفس یا گلودرد یا احساس ناخوشایند کمک‌کننده است. این‌ها همانند علائم احتمالی عفونت ویروس کووید ۱۹ می‌باشد و شما را مجبور به جداسازی و تماس با پزشک و مراقبت‌های اولیه می‌کند. همه‌ی ما موظفیم از سلامت ملت‌ها و همدیگر مراقبت کنیم. اقدامات شما به مراتب مهم‌تر از آنچه که به روی کاغذ آورده شده است می‌باشد و نه تنها بر سلامتی شما بلکه بر روی خانواده، همکاران و هم تیمی‌های شما نیز تاثیر خواهد گذاشت.

نتیجه

محافظت از سلامتی و رفاه هر فرد در سطح جهانی برای فیفا از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.

ادامه انجام اقدامات زیر بسیار مهم است:

ارتقاء بهداشت، حفظ فاصله فیزیکی، انتخاب سبک زندگی سالم، تغذیه مناسب و اجتناب از سفر‌های غیرضروری.

برنامه‌ریزی برای بازگشت فوتبال با توجه به مزایای سلامتی، اجتماعی و اقتصادی بازی در سطح دنیا باید از هم اکنون شروع شود. فدراسیون‌های فوتبال باید در کنار هم با احتیاط و انتخاب شیوه صحیح برای بازگشت پس از همه گیری فعالیت‌های فوتبال آماده شوند.

تا زمان کشف واکسن برای کووید ۱۹، محیط تیم کاملا متفاوت خواهد بود. هر شخص که در یک تیم حضور دارد یا در بازی فوتبال شرکت می‌کند وظیفه دارد تا از انتشار کووید ۱۹ جلوگیری کند.

نقطه تماس

فیفا کاملاً متعهد است تا با توجه به ملاحظات پزشکی مربوط به مشارکت فوتبال دراین زمان خاص به فدراسیون‌های عضو و ذینفعان فوتبال در سراسر دنیا کمک کند. به همین دلیل یک خط ویژه جهت هرگونه سوال یا سوالاتی در مورد محتوای این دستورالعمل و تاثیر آن در عملکرد‌های روزانه خود در اختیار شما قرار می‌دهد.